Ang Pakal ni Tyong Berto

Ang kurahaw sa baryo, Mga anayon tiriponon ta ipa-sagbat ki Tyong Berto! Gulpi nang pahina nin kalendaryo an tinarangkas, gulpi nang mga dahon an nagka rarata, ta halawig nang panahon an naka agi alagad fresco pa sa isipan kan mga bikolano an kaugalian sa mga baryo kung an irelosyonan nin pakal asin anayon an pag oorolayan. An tangkal garo man sana sarong dormitory, diyan nag iistar an mag agom na pakal asin anayon, nakapalibot sainda an mga ogbon na nag aaragawan sa doseng suso kan ina. May mga aldao na nag iiwal an anayon asin pakal ninhuli sa inaapod na sambay o other “pig” na iyo an pig sisilosan ni anayon. An daindata sa pag iiwal kan mag agom ta kun sa karapag kapag, aksidente na saindang na-tutongtungan an mga ogbon sagkod na an mga ini nagkaka garadan. Kun sa buhay nin tawo, an buratserong padre de familia, para bugbog nin agom asin iresponsableng Ama, igua man sa laog kan tangkalan. An pakal, nagiging maringis asin maisog sa mga ogbon ta ini mismong pig kakakan. Pero an mag negocio nin Para-Sagbat na Pakal, sarong magayon na trabaho ta si Tyong Berto nakapag patugdok nin magayon na harong asin napag tapos sa kolehiyo an saiyang mga aki. Kan an saro niyang aking babae, naging dentista, ipinahale kaini sa atubangan kan saindang harong an lumaon nang karatola “TYONG BERTO, PARA SAGBAT” tanganing ikaag an pangaran na Dentista. An lumaon na karatola ikinaag pa ni Tyong Berto kan 1960, joven pa kaidto an ataman niyang pakal na si Steve Reeves. Minsan nadangog ko sa DWRN si Announcer Danny Cuerdo aka Danny Kaye na an magayon daa sa pag ataman nin para sagbagt na pakal ta sa pag ogbon kan Anayon iguang share sa ogbon an Manager kan pakal o inaaod ma “pang himoto”. Nakaagi an gulping taon guminurang asin luminoya si Steve asin ini pig ribayan ni Masiste, nag arabot man an mga pakal na sinda Lapu-Lapu, Tarzan-Og, asin si Vic Vargas. Gabos sinda pinadangat ni Tyong Berto ta sinda an dahilan kaya yaon sa marhay na estado an saiyang mga ako na an iba duman sa America nag irestar. Makonsuelo an iwinalat na legasiya sa Barrio ni Tyong Berto ta nagtatao nin kaalingan an istorya kan pakal ni gurang. May mga pagkakataon na may naghahanap ki Tyong Berto para pa-manadahan an saiyang anayon kaya lang an nagluwas sa pwertahan iyo si Misis ni Tyo Berto, “ Pade..pasensya na kamo ta dai makaka sagbat ngonian si Berto ta trangkasado” Nawawara na an mga orolay olay sa negocio nin pakal ta an Department of Agricultural nagpaluwas nin programa arog kan Animal Dispersal na an saindang mga empleado iyo na mismo an nag tutudok nin artificial insemination kaya dai na kaipuhan butongon sa tinampo an ataman na pakal. Saro sa rason kaya dai na pinapakaw sa tinampo an pakal tanganing likayan an baransagan o kantiyaw asin lalong irayo sa pambubuli an lalaking orig ta minsan sa mga aagihan na dalan, may naka cover na “sniper” sadit na tirador para palagatakon an nag oompogan na bayag kan pakal. Haros aro-aldao kaidto, si Tyong Berto yaon sa harong ni Teniente del Barro para ipa summon an mga magurang kan mga pilyong na nag tirador sa bayag ni Steve Reeves.