Bicol Museum sa Fundado

An Barangay Fundado sa Canaman, magiging sarong tourist destination oras na mahaman an pinaka dakula asin malaman na Bicol Museum. Iyo ini an proyekto ni Historian Danny Gerona asin sa asistencia kan saiyang mahigos na esposa, si Karen Gerona. An kamumugtakan kan Bicol Museum yaon sana sa kataid kan halabaon na tulay na mag susogpon kan Libmanan asin Canaman, ini an haloy nang pig plano na proyekto na inot na pig padrenohan ni Cong. Dato Arroyo. An tulay iyo an magpapa rikas kan biyahe nin mga awto haling Manila pasiring sa Naga o vice versa. Matatandan, kaidtong mga inot na panahon an mga awto na pasiring sa Manila asin pabuelta sa bicol, mina agi sa Balonggay asin pig lulunad sa dakulang barza. Nawara an siring na rota, kan maabrehan an tinampo kan Danao o Maharlika na an mga awto nag aagi na sa Tara Sipocot, asin kun magkaka igua nin tulay sa Fundado, maiinaan nin mga perang oras an biyahe asin mapapa rekas an dalagan nin negocio sa Bicol. An ideya kan mag agom na Danny asin Karen Gerona, iyo na an mga biyahero haling Metro Manila, puedeng mag stop-over sa Fudado Canaman para mag kakan nin mga pagkakan bikolano arog kan Kinalas, Loglog, sinabawan na sira, gulay asin mga suman. Sa saindang pag stop over, puede sindang mag lalog pafra mag hiling sa bagong Bicol Museum ta diyan ninda manuno’ran an historia kan Kabikolan lalo na kan panahon nin Kastila asin tiempong hapon. Yaon an magayon na mga paliwanag ni Historian Danny Gerona kan pagka sunod sunod kan Historia kan Bicol magpoon na magistar digdi an mga kastila sagkod na naglusob an mga hapones durante kan WW2. Siringman, pig eenkaminar ni Prof. Gerona an mga tawo na iguang saray-saray na mga bagay na maglaladawan kan satuyang historia sagkod na an Bicol Museum maging malaman asin pano-pano nin adal asin agi agi kan kulturang bikolnon. Siguradong ipapaskel sa mga lanob kan Museum an mga retrato kan mga Kastila na nagmanehar kan kabikolan lalo na kan Nueva Caceres poon pa kan mga taon 1600. Saro diyan an ladawan nin dakula, maskulado, guapo, alagad medyo bading-bading Kastila na iguang dakulaon na harong sa kinamumugtakan ngonian kan Emall. An Kastila daang idto iyo an pinaka mayaman na negosyante sa Nueva Caceres na puedeng iyo an naging ninuno kan ibang mga mestizo digdi sa Naga City o Camarines Sur. Ipapahiling pa sa Museum an pagiging mayaman na banwaan kan Tigaon ta saro daa ini sa lugar na pinag gigikanan kan marhay na klase nin abaca na pig papadara sa ibang nasyon tanganing gamiton pang gakod sa mga barko ta an abaca iyo mas minapusog kun ini napapalbag sa dagat. An Museum na itutugdas sa Fundado magayon na pag bisitahon ta digdi mahihiling an mga lumang dokumento kan panahon nin kastila asin hapones, digdi mahihiling an mga hitsura kan mga inot na bikolano na satuyang mga ninuno. Masgayon pag basahon diyan an mga istorya nin mga bistadong bikolano arog ni Juan Q. Miranda na bistadong lider nin mga gerilya kan tiempong hapon. Siguradong masasambitan an New China Restaurant ta kan WW2, diyan pig gibo an lugar na kun sain mag oolay sinda Miranda asin an kumander kan hapon tanganing mag areglo asin dai mag garadanan ta nanganganaan an hapon sa mga pang aambush kan mga gerilya lalo na idtong ambush na ginibo sa Tagilid Pass na iyo an lugar kan Pamplona kun sain gulpi an nagadan na hapones. Magayon na Museum na ibubugtak sa Fundado ta diyan ipapaheling ang istorya kan buhay ni Ferdinand Magellan, mahihiling an mga agi agi ni Magellan antes nag landing sa Mactan sagkod na magadan kan mga tauhan ni Lapu lapu. Yaon pa digdi an manonongod sa mga Galleon, idtong kahoy na barko kan mga kastila na nag bibiyahe hale sa espanya asin Mexico. An parating rota kan Galleon iyo an dagat sa Salingogon Minalabac ta ini nag lulusot sa tanga kan Sorsogon asin Samar pasiring sa Pacifico kaya gulping Galleon an naglubog sa kadagatan kan Salingogon na puedeng sa irarom kaini nasaray an mga bara nin bulawan. An Fundado diyan sa Canaman inot nabisto sa masaganang gusi nin pasayan, kasag, talangka, karpa, asin mga gulayon. Sa lalong madaling panahon, ini magiging sarong imponteng lugar ta ini dadayuhon nin mga estudyante na mahilig sa History asin mga turista na hali sa ibang rehiyon asin nasyones. Magayon an planong ini ni Historian Danny Gerona na magbugtak nin Bicol Museum sa Fundado Canaman.

Congratulations! 40th year of CSNHS Batch 1982. Ginibo sa CSNHS kan April 23, 2022 an Alumni Homecoming na pig atenderan nin gulping alumni matapos an duwang taon na mayong reunion.