Magisip-isip man daw Kita

Sa maabot na Pebrero 22-25, iseselebrar kan mga Pilipino an inaapud na People Power Revolution o EDSA Revolution. Sa laog nin apat na aldaw kan Pebrero 1986, nagprotesta an mga Pilipino laban sa diktador na si Ferdinand E. Marcos Sr. Dara kan kaanggutan asin determinasyon kan mga Pilipino na patalsikon si Marcos, napiritan ining magdulag, kaibahan an saiyang pamilya, pasiring sa Hawaii sa tabang kan mga Amerikano. Grabe si kaogmahan kan mga Pilipino ta pagkaagi nin catorce anyos nin diktadurya, buminalik an demokrasya sa Pilipinas.

Pero makaagi an treinta y siete anyos poon kan 1986 abot ngonian na taon, mayo akong nahihiling na tunay na pagbabago sa pagpadalagan kan satuyang gobierno. Yaon pa man giraray an mga politikong oportunista saka mga mandarambong. Bako lang yan, may mga tawong gusto pang lokohon o patubodon an kadaklan kan mga Pilipino na si Marcos, asin an saiyang pamilya, iyo an biktima kan EDSA revolution. Magisip-isip man daw kita!

Igwa nganin pelikula na iluluwas ngonian na bulan na “Martyr o Murderer” an titulo. Sa titulo pa sana, aram ko na kun isay an paluluwason na murderer sa pelikula. Siguradong bakong si Marcos. An direktor kan bagong pelikula iyo si Darryl Yap, na iyo man si direktor kan kontrobersial na “Maid in Malacanang” na pano nin mga inaapud na “historical distortions” kan mga mananaliksik asin mga historiador.

Ano ta nasabi kong mayong pagbabago sa pagpadalagan kan gobierno? Bako lang sa mayong pagbabago, kundi garo baga pigloloko lang an mga tawo kan mga nasa poder o nasa gobierno. Pero sa totoo lang, mayong manloloko kun dai kita nagpapaloko. Magisip-isip man daw kita!

Balikan ta an nangyari sa dating senador na si Leila de Lima. Sain ka nakahiling na pwede palan gibohan nin kaso an sarong tawo maski mayong ebidensia? Only in da Pilipins. Aram man kan gabos na napag-initan lang si de Lima kan dating presidente na si Rodrigo Duterte ta pina-imbestigahan ni de Lima an human right records kan presidente kan siya alkalde pa sa siudad kan Davao.

Sa mga kaalyadong deputado ni Duterte mayo man lang bagang nagkaigwa ni tamang pagiisip na kontrahon si Duterte sa plano niyang pakasohan si de Lima. Maski an Departemento kan Hustisia (Department of Justice) na pinamamayohan kadto ni Vitaliano Aguirre II sunod-sunodan man lang ki Duterte. Mas importante pa ki Aguirre na masunod an kagustohan ni Duterte embes na matawan nin hustisia an sarong tawo. Saro-saro ng nag-retract si mga nagtestigo laban ki de Lima, pero nasa kalabos pa giraray siya. Magisip-isip man daw kita!

An ABS-CBN ginibohan man nin kaso nganin dai ma-renew ang prankisa. Napaginitan man an ABS-CBN ni Duterte. Mala ta si mga deputado baga na “Your honor” kun apudon, mayo man palan nin “honor” ta nagpagamit man sa kagustohan ni Duterte. Dai ngani nakonsiensia si mga “your honor” sa 11,000 na empleyado kan nasabing TV estasyon na nawaran nin trabaho. Kun arog kaini an satuyang mga deputado, sa kangkongan an satuyang nasyon poporoton.

An ikinangangalas ko padagos pang binoboto kan mga tawo an arog kaining mga politiko na mayong mga prinsipio, mga korap, mga balimbing, asin sunod-sunodan sa kagustohan kun isay an presidente, embes na gibuhon kun ano an tama saka kun ano an kagustohan kan mga tawo. Magisip-isip man daw kita!

Igwang arog kaining mga politiko sa Camarines Sur. Aram yan kan mga tawo. Mayong inasikaso an mga politikong ini kundi magpayaman. Ginigibong negosyo an gobierno. Mayong kuwenta sainda kun an inaapud na poverty incidence kan populasyon sa Camarines Sur abot ng 38.7%. An iportante sainda an posisyon na nagtataong gulping oportunidad sainda na maka-delehensia.

Pagnagdiskurso o kun interbyuhon sa radyo huna mo mga malilinig o mga anghel an pinadara kan Dios para isalbar an mga nagtitios. Ito palan naglaog sa politika ta nahiling na may oportunidad magpa-yaman. An saro ngani sainda may sadiri ng isla na ginibong resort. Pano nangyari yan? Magisip-isip man daw kita!

Bako man lang mga politiko an arog kaining magisip. May mga nagtratrabaho sa gobierno na pag may nahiling na oportunidad mangurakot, siguradong gigibuhon. Ang iba ngani dai na takot madakop ta aram nindang mayo man mangyayari, lalo na kun nakadukot sa sarong ma-impluwensiang politiko o dakulang sira o lalo na kun pating.

Siguro natatandaan ta pa itong napakamahal (overpriced) na mga laptop na inabot P2.4 billion an kantidad na binakal kan Department of Education. Isay sa hiling nindo an maswerteng empleyado kan Department of Education na naka-jackpot duman?

Anong nangyari duman sa P8.6 billion na kontrata sa Pharmally na inbwelto si Michael Yang, dating presidential advisor ni Duterte? Kan mapirirmahan na si mga senador sa ginibong report kan Blue Ribbon Committee nganin kasuhan si Duterte, kadaklan sa mga senador dai baga nagpirma. Kanya-kanyang palusot. An iba nagkatarakot. An iba an inisip an saindang political survival. Sabi ni Miguel Zubiri, mapirma siya kun “Duterte’s name was not in it for plunder.” Magisip-isip man daw kita!

An mainit-init pang balita ngonian na semana iyo an pag-dismiss kan Korte Suprema sa kasong graft laban ki Juan Ponce Enrile na konektado duman sa coco levy fund scam. An rason kan Korte Suprema pig-violate an right ni Enrile “to speedy disposition of cases.” Ano ta dai ini pwedeng i-apply ki de Lima na halos ma-anom na taon ng napripriso dai man sentensiado? Anong nangyari sa right ni de Lima sa “speedy disposition of her case?” Marhay pa si Mrs. Imelda Marcos ta dai napripriso maski sentensiado na. Ay buhay. Magisip-isip man daw kita!

Maski an mga personalidad sa midya dai inuuntukan na takoton. Si Frenchie Mae Cumpio, sarong periodista, tolong taon ng napripriso sa Eastern Visayas ta inakusahan nin “terrorist financing.” Bago kayan pig reg-tagged muna kan militar. Nobel laureate Maria Ressa may kasong cyber libel. Si Percy Lapid, sarong mayong takot na komentarista, ginadan kan nakaagin taon.

An obserbasion ko pag may mga tawong gustong magserbi sa mga pobre o sa mga yaon sa laylayan kan sosiedad nagigin delikado an buhay ninda. An iba ginagadan. An iba kinakasuhan maski mayong proybas. Si Dr. Naty Castro ngani na nagorganisa nin mga community health centers sa Mindanao deniklarang terorista kan gobierno.

Anong nangyari sa mga politiko na sa oras nin kampanya mayo ng sinabi kundi makapag-serbi sa mga tawo? Biglang nagin tameme, garo baga mga ido na an mga ikog nakaipit sa hita. Mabibilang lang sa muro an mga politikong talagang minatindog sa katotoohan, sa tama o sa hustisya. An kadaklan an sadiri lang an iniisp. Sa simpleng tataramon, nakakasuka.

Saro sa mga leksion na nanudan ko kan nagkaigwa nin People Power Revolution sobrang tolong dekada na an nakaagi iyo ini: Nasa mga tawo, bakong sa mga politiko, an pagasa kun gusto tang magkaigwa nin tunay na pagbabago sa Pilipinas. An sabi sa Tagalog, nasa Diyos an awa, nasa tao ang gawa.

Magisip-isip man daw kita!