BICOL SECTION

SA KAWARAN SANITARY LANDFILL Naga, pinatanidan na

kan Ombudsman, DENR An Ciudad nin Naga saro na sa pinatanidan kan Ombudsman asin kan Department of Environment and Natural Resources (DENR) na dapat iimplementar na an Republic Act No. 9003 (Ecological Solid Waste Management Act of 2000) nganing dai makabale sa mga listahan kan lokal na gobierno na masasangatan nin caso an oficiales lokal kun padagos na magmamantenir kan illegal dumpsite. Kan magrecibe an City Hall nin onra sa Ombudsman bilang Blue Certification Level l kan nakaaging Diciembre 13, nagpasabot na sa sainda na dapat magcomple na sa RA 9003, sabi ni Alcalde John Bongat. An isyung ini pinaabot kan jefe ejecutivo sa Sangguniang Panlungsod kan siya magtaram sa sesyon regular kan Martes, Enero 24 kan magpresentar an Technical Working Group kan resulta kan saindang pag-aadal sa ibubugtak na Sanitary Landfill sa Barangay San Isidro. Bako lang pamayo kan ciudad an pueding sangatan nin caso envez kadamay man an miembros kan SP kun magpalyar na iimplementar an RA 9003, sabi pa. Sa entrevista man ki Engr. Joel Martin, pamayo kan Solid Waste Management Office (SWMO) kan ciudad saiyang kinumfirmar na si mismo si Regional Director Roberto Sheen kan DENR Bikol nagpatanid na sa saiya na dapat magcomple na an ciudad sa pagbugtak nin Sanitary Landfill nganing dai macasohan an City Hall sa pagsinutil sa acta republica. Alagad sinabi kan SWMO na dai paman makagibo nin aksyon an DENR asin Ombudsman sa ciudad mientras na padagos na an ginibong proceso kan City Hall nganing marealisar na an proyecto. Sinabi ni Bise Alcalde Nelson Legacion, pamayo kan SP na an orolay sa SLF pinunan sa sangguniang kan Junio 2016 mientras na an Technical Working Group nagpuon sa pag-adal kan propuestong SLF kan Septiembre 2016 asin sa sesyon kan Enero 24, nagpepresentar pa sana an TWG kan saindang ginibong feasibility study. An Balatas dumpsite, ma-cincueta anos, aprobado na kan ciudad an partial closure kan cuatro hectarya na hiwas kan bagsakan nin basura kan ciudad na pigtagamahan na nin fondo mientras na nasa proceso na sa pagmukna kan SLF sa Barangay San Isidro. Si Director Sheen, enot nang nakuanan nin entrevista kan Bicol Mail kan Octubre 2016 asin saiyang kinumfirmar na limang mga banwaan sa Albay an nag-aatubang na sa investigacion kan Ombudsman Environmental Team (OET) huli kan padagos na pagmantenir kan illegal dumpsites. An oficiales lokal kan Camalig, Guinobatan, Tiwi, Daraga, Polangui asin Ciuad nin Tabaco iyo envueltong LGUs nag-atubang sa ginibong clarificatory hearings na pigconducir sa Ciudad nin Legaspi. An fact finding investigation kinundocir parte kan campaña nacional nganing macierto na na-iimplementar an RA 9003. Sinabi pa na kan Mayo 2016, an Ombudsman Environmental Team napacandadohan an tolong mga open dumpsites sa mga municipalidades kan Hindang asin Bato sa Leyte, asin municipio kan Catarman, Northern Samar. Mandato sa OET pinamamayohan ni Deputy Ombudsman for Luzon Gerald Mosquera na iyo an mag-investigar sa mga sinangat na reclamo contra sa arin man na oficiales lokal asin environmental protection official, sagcod na mag-recomendar nin iimponer na penalidad o pagsangat nin caso criminal. Gobierno nacional dai

makahagad foreign aid Dai na maglaom an mga alcalde sa rehiyon Bikol na tinamaan kan super typhoon ‘Nina’ na matatabangan sinda kan gobierno nacional na mahagadan nin ayuda para sa rinibong victima nin calamidad envez an mga lokal na gobierno na sana an directang maghagad nin foreign aid. Ini an tinawan duon sa mga pahayag ni Bise Presidente Leni Robredo sa ginibong press conference sa sarong hotel sa Ciudad nin Naga matapos kan saiyang miting sa sampulong mga alcalde na enterong piglaila nin bagyo an saindang lugar. Nagpapadagos na an mga ginigibong rehabilitasyon na hale sa fondo lokal asin donasyon gikan sa pribadong sector alagad kaipuhan an dugang na fondo gikan sa foreign assistance nganing makabangon an mga victima kan nakaaging calamidad, sabi pa kan bise presidente. Matapos maglamasa si ‘Nina’ sa mga provincia kan Catantuanes, Albay asin Camarines Sur an ika-duwang pamayo kan nacion sa paagi kan pig-organisar na Tindog Bikol nagkalap nin mga ayuda gikan sa pribadong sector nganing matawan tolos nin relief goods an mga afectadong familia. Saiya pang pig-osipon na nakipag-olay na siya sa oficiales kan United Nations Development Program (UNDP) asin European Union (EU), alagad an sabi kaipuhan maghagad tabang iyo an govierno nacional sa UNDP asin EU envez hinahagad niya na an mga LGUs na sana an directang maghagad nin ayuda sa saindang agencia. Sinabi pa ni Robredo mientras na bukas an agencias kan EU asin UNDP na magtao nin asistencia pinaabot niya ini sa mga alcalde na sinda na sana an directang maghagad nin tabang. Magigirumduman matapos kan super typhoon ‘Yolanda’ sa Ciudad nin Tacloban an USA asin iba pang foreign aid agencies marikas si pagpadara nin ayuda sa mga victima kan calamidad alagad digdi sa Bikol dai pa nakakarecibe nin tabang gikan sa ibang nacion. An Estados Unidos asin an EU parating tinatabuga ni Presidente Rodrigo Duterte sagcod na sinasabihan na dai kaipuhan an ano man na ayuda. Pigtutubodan kan ibang sector na iyo na ini an efecto kan liderato ni Duterte na mahelig makipag-iwal sa ibang mga nacion. Si Alcalde Margie Aguinillo kan Buhi, Camarines Sur na nagrepresentar kan sampulong mga jefe ejecutivo na iyo an pinaka-grabing na-afectaran kan bagyo an saindang banwaan, kaibanan ni VP Robredo kan mag-atubang sa press conference, nagsabi na an problema sa burokrasya saro sa nakaka-abala na maparikas an rehabilitasyon. Sinabi pa kaini, na mayo na sindang problema sa relief goods envez kaipuhan iyo an tabang nganing mapatindog an nagkagarabang harong. An sampulong mga banwaan sa Bikol na iyo an enterong nagulpi kan nakaaging calamidad iyo an Bato, Baras, asin San Andres sa Catanduanes, Tiwi sa provincia nin Albay asin Buhi, Pili, Sagnay, Bula, Ocampo asin Pasacao sa Camarines Sur. (DPA) Sinabi pa ni Robredo na an saindang ginibong consultasyon sa mga alcalde nganing matabangan sa rehabilitasyon an saindang banwaan na presente man iyo an mga representante gikan sa Department of Agriculture, DSWD, Office of Civil Defense, DepEd, Philippine Coconut Authority, asin DTI. An DSWD nakatalaan man magtaong P5 mil bilang shelter assistance sa mga familia na nawaran nin harong alagad itatao sa bulan pa nin Febrero mientras an iba pang agencia nagtaong listahan nin documentos sa mga alcalde na dapat iproceso nganing matawan nin asistencia. Sanitary landfill dai kabale

sa 2017 annual budget Dawa kabale na an Ciudad nin Naga sa mga billionaire city alagad kinakaipuhan mag-utang sa bangko an lokal na gobierno nganing matostosan nin milyones pesos na fondo an pagbugtak nin sanitary landfill mientras na dai kaayon ini sa P1.1 bilyon na 2017 annual budget. Ini an piglinaw ni Alcalde John Bongat kasunod kan naging mainit na discusyon sa sesyon regular kan Martes, Enero 24 sa Sangguniang Panlungsod sa pagcuestion ni Consejal Mila Raquid-Arroyo kun tano ta kaipuhan pang mag-utang an City Hall envez na dapat kuanon na sa sadiring fondo. ‘Kaipuhan hale na sa local na fondo envez na mag-utang sa bangko mientras na igwa pa nganing binabayadan an ciudad sa inutang sa pagpaconstruhir kan JMR Coliseum’, sabi pa Alagad sinabi kan jefe ejecutivo kun ibinale kan SP sa 2017 annual budget an dakulang cantidad na gagamiton sa SLF dai na kuta kaipuhan mag-utang sa bangko. An jefe ejecutivo naging bisita kan SP sa sesyon nganing makatabang sa paglinaw sa plano kan proyecto na kaipuhan nang marealisar mantang puponan na an partial closure kan Balatas dumpsite. Sa sinambit na sesyon an Technical Working Group (TWG) na pinamamayohan ni City Planning Officer Willy Prilles, saiyang nang pigpresentar sa SP an ginibong feasibility study sa ibubugtak sa Sanitary Landfill sa Barangay San Isidro na kun haen duwang option an saiyang pigpresentar. An Option A – para sa tolong hectaryang lote na gagastosan nin P203 milyon alagad magagamit na aponan basura sa laog sana nin 2.8 taon mantang an Option B – para sa 4.85 hectaryang lote na kaipuhan an mas dakulang fondo na nagcacantidad nin P243 milyon asin magagamit na tambakan basura sa laog nin 5.14 taon. Alagad dakul na mga kahapotan sa TWG an miembros kan SP arog ninda Consejales Arroyo, Jun Lavadia, Salvador Del Castillo asin Gregoria Abonal na hinahanapan nin tamang kasimbagan na kabale na digdi kun saen ibubugtak an propuestontg waste to energy mantang maeenot an SLF. Naging mainit na an discusyon sagcod na nagkasurondo an SP na magtalaan nin special session ngonian na aldaw na an agenda nakatutok sana sa SLF. Si Bise Alcalde Nelson Legacion, pamayo kan SP nagsabi na naglalaom siya na matatapos man giraray an discusyon nganing maresolveran na an na-aabalang proyecto sa basurahan. Kun dai matapos sa sesyon ngonian na aldaw liwat matalaan sinda nin special session para sana sa sinambit na isyu. 63% kan residentes sa BJMP

may mga caso sa droga An Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) sa Barangay Del Rosario, Ciudad nin Naga na igwang capacidad para sa 120 residente alagad 63 por ciento kan 501 residentes digdi nag-aatubang nin caso sa ilegal na droga. Igwang kagabsan na trecientos veinte (320) residentes mga caso sa ilegal na droga an saindang inaatubang alagad nagparadugang si numero sa caso kasunod kan piglansar na guierra sa droga kan administrasyon ni Duterte. Si JO2 Robert Nanale, parataram kan BJMP Naga nagsabi na cada dormitoryo igwang cuarentang residentes na saindang pigkakanigo sa doceng dormitory na consideradong haloag pa kun itatampad sa mga district jail sa Manila. Base sa listahan sa Provincial Prosecutors Office kan Camarines Sur nagparalangkaw si caso sa ilegal na droga puon kan Junio 2016 hasta Diciembre 31, 2016 sa tahaw kan mahiwas na mga operasyon kan PNP sa mga envuelto sa droga na nagkaka-darakop sa paagi kan buy-bust operation asin iba pang lihitimong operasyon. Kun dating mga prisonero an apod sa sainda alagad sa ngonian sinakat na sa apod na residente mientras na si selda inapod naman na dormitoryo. An Naga City Police Office (NCPO) asin manijamiento kan sinambit na district jail sa directiva ni Chief Supt. Melvin Buenafe, pamayo kan Bikol nag-orden na maglansar nin Oplan Galogad sa mga dormitoryo na ginibo kan Martes, Enero 24 alagad mayo man nin dakulang mga contrabando an nasamsam envez man plastic sachet sa ilegal na droga. Nakatalaan investigaran kan BJMP kun siisay an posibleng nasa likod sa pagpulsit nin droga sa mga residentes mientras na 63 por ciento sa sainda mga envuelto sa droga asin digdi nalalaom an drug lord sa Bikol na si Victor Rosales. SA CASURECO III Pagsa-pribado dapat buhayon Panahon nang buhayon kan miembros-consumedores kan Camarines Sur III Electric Cooperative (Casureco III) an orolay sa pagsa-pribado kan cooperativang ini na sagcod sa ngonian nakaka-disganar an servicio apesar personajes na kan National Electrification Administration (NEA) an nagpapadalagan. An isyu sa pagsapribado enot nang pig-orolayan mga duwang taon na an nakakaagi matapos putpotan nin suplay nin corriente an cooperativa huli kan dai nakakabayad kan consumo sa corriente sa saindang power supplier mala ngani pig-take over naman an manijamiento kan NEA. Afuera pa kaini, bagulbolan an ginigibong power restoration matapos kan paglamasa ni bagyong ‘Nina’ na afectado na an negociantes asin rinibong consumedores nin electricidad. Ini an mga pahayag ni Alcalde Marchie Aguinillo kan Buhi, Camarines Sur kan makuanan nin entrevista kan media sa Ciudad nin Naga kasunod kan saiyang pag-atubang sa press conference kaibanan si Bise Presidente Leni Robredo na ginibo sa Avenue Plaza Hotel. Permi pang nagkakaigwa nin brownout, dai maipaliwanag an pagparalangkaw kan electric bill kan consumedores asin mayo pang director an distrito kan Buhi, sabi pa kan Alcalde. Si Engr. Desuyo, hale sa NEA iyo an nagtutukaw na Project Supervisor asin Acting General Manager padagos na inuuran nin mga tuyaw kan consumedores asin oficiales lokal sa Rinconada area sa atubangan kan atrasadong power restoration. Alagad an paliwanag kan manijamiento na dai tolos maparikas an rehabilitasyon mientras na an Rinconada area saro sa nagrabe si daños kan paglamasa ni bagyong ‘Nina’ kan Diciembre 25, 2016. Kinakarkulong labi sa P100 milyon an daños sa mga poste, transformer, asin sa mga linya sa anom na mga banwaan na sakop kan coverage area kan cooperativa. Sinabi pa ni Alcalde Aguinillo sa saindang lugar an centro pa sana kan saindang banwaan an napapailawan alagad dai pa maaraman kun nuarain maiilawan an iba pang mga barangay. An Ciudad nin Iriga iyo an centro de negocio asin educacion sa Rinconada area alagad dai pa ngani na cincuenta por ciento an napapabulosan nin suplay nin corriente. An PS/AGM nag-atubang na sa sesyon regular kan Sangguniang Panlungsod sa Iriga asin nagpangako na aaboton pa sa bulan nin Febrero magiging sangatos por ciento mapapabulosan nin corriente an mga banwaan na sakop kan cooperativa. An mga distrito na sakop kan Casureco III, kinababalehan kan Balatan, Buhi, Bula, Bato, Nabua asin Ciudad nin Iriga na igwang maabot sa 70 mil na miembros-consumedores an cooperativa. Nagtatabang sa power restoration sa Rinconada district iyo an mga linemen gikan sa Leyte Electric Cooperative, Cabanatuan Electric Cooperative, asin Dagupan Electric Cooperative na nagpasabot na sa manijamiento na abot nalang sinda sa Enero 31.