Suplay nin bagas suficiente-DA
Pili, Camarines Sur – Pitong taon nang suficiente an produksyon nin bagas sa Kabikolan dawa mayong suplay nin imported rice an National Food Authority (NFA) dai magkukulang an commercial rice sa mga mercado, sabi kan Departamento de Agricultura sa Bikol. Puon kan taon 2010 hasta sa presente self sufficient an rehiyon cinco mala ngani kan nagtalikod na taon nagsakat sa 116 por ciento an produksyon nin bagas asin an 16 por ciento kaini iyo man an pigluluwas sa ibang rehiyon kan mga negociente. Ini an mga pahayag ni DA Regional Director Elena Delos Santos sa entrevista kan Bicol Mail sa tahaw kan pag-alarma kan NFA Camarines Sur na mauubos na an saindang stock nin bagas kasunod kan dai na pag-angkat nin imported rice kan gobierno. Sinabi ni Camarines Sur NFA Provincial Manager Yolanda Navarro na kan nagtalikod na semana na labi na sana sa 13 mil an saindang stock nin bagas sa saindang bodega sa Pili, CamSur. An mga NFA Provincial Manager naghahagad na nin tabang sa mga congresista na ma-ayudahan an agencia huli ta kaipuhan ninda sa bilog na nasyon an 250 mil metrico toneladang bagas para sa food security. Kan panahon sana nin aranihan sinuspende kan gobierno nasyonal an pag-angkat nin bagas sa ibang nacion nganing dai man ma-apektaran an mga paraoma sa pagbaba kan presyo kan paroy na binabakal sa sainda kan pribadong comprador alagad kun panahon nin mga bulan na tinangating iyan ibubuelta, sabi pa ni Delos Santos. An NFA nagpapaseguro sana nin imported rice para sa saindang food security orog na kun igwang calamidad, alagad sa suplay nin bagas sa rehiyon mayong peligro na magkulang-kulang, sabi pa. Segun pa sa DA andam sindang magconducir nin inpeksyon sa mga pribadong bodega kan mga negociante sa pagkulang kulang nin bagas sa posibleng artificial shortage sa mercado tangani sanang makaaprobetsar an ibang oportunistang mga negociante na magpalangkaw kan presyo. Mismo si DA Secretary Manny Pinol nagpahayag na an saindang agencia maconducir nin inspeksyon encaso mangyari an posibleng pagkulang kulang nin suplay kan bagas asin labanan an posibleng artificial shortage. Alagad piglinaw ni Delos Santos dawa normal an suplay kan produksyon naggigibo sinda nin pag-monitor sa mga pribadong bodega. An liderato ni DA Secretary Piñol naglalaoman na magiging rice-sufficient an Filipinas sa 2020 sa paagi kan five point agenda nganing mapalangkaw an produksyon nin bagas. Sa programang ini iyo an ginigibong mahiwas na campaña sa sektor nin paraoma na gamiton na an hybrid seeds envez kan dating certified seeds, kasunod kan planong ilalansar na Masaganang Ani. Buot sabihon kaini nganing mapalangkaw sa saes (6) metricong toneladang paroy an aanihon cada hektarya kun sa dating nag-aabot sana sa 3.7 hasta 4 metrico tonelada an aanihon sa cada hektarya. Kabale digdi iyo an support irrigation envez na maghalat sana sa patubig kan National Irrigation Administration, pagpa-utang nin abuno, pagpa-utang kan gagastoson sa pag-oma na babayadan sa hababang interes sa laog nin tolong taon, asin pagpa-utang sa mga apektado nin calamidad nganing makabawi sa pagkalugi. (DPA)