SURAT KI FATHER
Dear Father, Ano an marhay na disposisyon kun igua nin manlaen-laen na bersyon an sarong istorya? Minagalang, Eduardo Dear Eduardo, Romdomon mo na sarong istorya igua pirmi, por lo menos (at least), nin duwang bersyon. Kaya dai ka tulos magtubod kun saro sana an bersyon na saimong nadangog. Pirming makakatabang an mag-‘verify’ kan mga detalye o datos na saimong nakua. Bakong facil an mag-‘verify’ tulos-tulos. Sa arog kaining kamugtakan, mas marhay an mag-‘suspend’ o magpugol sa pagtao nin hatol (judgment). Dai magtao nin hatol kun dai kumpleto an detalye, o dai pa man ngani nin naaraman an tunay na istorya o mga tunay na nangyari (facts). Marahay ining romdomon, orog nang gayo sa panahon niato na makusog an social media. Aram ta man sana na ngonian puede niato na padakulaon an satong boses (amplify) sa paagi kan social media. Alagad huli ta man-iba-iba an satong paghiling asin pagsabot, iba-iba man an mga mensahe na satong ipinag-babantog sa social media asin sa iba pang media. Aram pa niato na dakul an inaapod na ‘trolls’. Dakul asin manlaen-laen an kurahaw sa social media. Kaya tama sana na magin mahinahon kita sa paghusga, saen pa man na lugar o ano pa man an kamugtakan. Naromromdoman ko an sarong kasabihan sa Tagalog na nagtutukdo na dai basta magtubod sa mga ‘sabi-sabi.’ Kaya man sa panahon na nin na inaapod 21st Century, saro sa pinaghihingowa na maitukdo sa mga kaakian asin mga jovenes an inaapod na ‘critical thinking.’ Sa satuyang pagkabuhay Cristiana, saro sa mahalagang pagpasunod sa sato iyo an pagkanood asin pagsabuhay kan inaapod niatong ‘Cardinal Virtues.’ Saro kaini an ‘Prudence’ - tamang paghusga, tamang manera, tamang panahon, tamang katuyohan etc. Magin mahinahon kita; padagos na hanapon an katotoohan na may perseverancia. Siring man sa laog kan familia, kun an sarong tugang magsumbong dapit sa mga ginibo kan sarong tugang, mas marahay na hapoton man an lado kan tugang na isinusumbong. Nakakamondo na sa ngonian, masakit makakua nin mga tawo an tunay (authentic) asin masusi (rigid) an paghanap kan katotoohan. Bihirang marhay an balanse asin patas na pagtratar nin mga bareta orog na kun may kanya-kanyan agenda o propaganda mga nagkokomentaryo sa social media o nagbabareta sa radyo o telebisyon. Asin maski kitang nagdadangog o naggagamit kan social media, may mga panahon na nalilingaw kita kan masusi na paghanap (rigid search) kan katotoohan. Dakul na beses nahihiling niato an satong sadiri nagdadagdag asin nagpapalakop nin tsismis -mga istorya na dai ‘verified’, dai ta napatunayan, o dai kita nin ebidensya, kundi mga dangog-dangog sana. Mantang sinasabi niato ini, kaipuhan man kitang magin marigmat sa mga sabi-sabi. Kaipuhan na makanood kitang mag-siyasat, asin magtimbang kan malaen-laen na posisyon. Sa panahon ngonian na bakong madaling mahiling kun arin an totoo asin an gibo-gibo, kaipuhan na magin mahinahon kita, asin aramon o dangogon ta an man-iba-ibang lado o bersyon kan sarong istorya. Katakod kaini, padagos man kitang magin instrumento nin katotoohan asin magbalangibog kita kan katotoohan. Minagalang, Father