Polio
Bako lang nakaka-pilay o nakaka-paralisar ang helang na polio kundi nakaka-gadan nin tao.
Haros 20 anyos poon kan taon 2000 sabi kan World Health Organization saka kan Department of Healthkan Pilipinas nagbuwelta an polio sa Pilipinas ngonyan na taon.
May duwa nang kaso ngonyan sa Mindanao.
Kaya dapat gabos maglikay, mag-ibitar sa siring na helang, magpabakuna an nag-eedad poon 5 anyos paibaba.
Linigon an kapalibutan asin magka-igwa nin tultol na kasilyasan an lambing harong na istaran.
1974 pistang gayo sa Milaor nagigiromdoman ko pagpuli ko hali sa sarong irinoman sa balyo lang kang sulong, sabi ni Baby, an agom ko, kalinturado si Don Vito an aki kong matua. Dinara mi tulos sa Saint John Hospital sa Naga, pero an sabi kan doctor na si Sonny Rañola, chief of hospital, na sakuyang amaon,tinamaan nin polio an aki ko. Dai na naghehero si duwang bitis kaya paralisado na.
An sabi ni Dr. Rañola darahon tulos sa Manila, sa Manila Children’s Hospital o National Orthopedic Hospital sa Quezon City.
Sa edad kong 25 anyos, nagresign ako sa trabaho bilang manager kan PT&T sa Naga tanganing asikasuhon si Don Vito.
Dai man pinabayaan sa Orthopedic, naisalbar si tuong tabay nagbalik an kusog pero si wala nagsadit na.
Pirang taon kaming balik-balik sa Manila haling Bikol via PNR sa pagpabulong kan aki ko huli sa helang na polio. Sa lawig kan panahon nyamo duman, natuom ko an Manila. Naghanap akong ibang trabaho duman, naging correspondent kan Philippines News Agency (PNA) tanganing may paragastos sa bulong asin ospital.
Bako sa pagbasol, pero nagigiromduman ko bilang namundag asin taga baryo, an kaedad kong mga aki nagliligid-ligid sa laboy o alpog, siponon, nagpaparigos sa kanal o kale mayo pa nganing sabon asin dai nakakaheling nin doctor maski may kalintura pero mababagsik.
Kaya mayo sa isip ko bilang ama kan 1974 an magpabakuna nin aki laban sa polio ta ako ngani dai man nabakunahan.
May kaklase akong an bansag Buro-buro, musingon, siponon garo daing kara-karigos pero mas makusog pa sako asin iyo an (bully o kagdaog) sa samuyang klase. Purosog saka burusog. Si Don Vito na pig-aaragawan kan mga kadaragahan ta mas pogi pa daa ki Niño Mulach na child superstar kan panahon, kaya an huna ko superhealthy kaya dai ko pinabakunahan kontra polio.
Biglang nangyari an trahedya. Pati buhay ko nagbago an direksyon.
An pauli ko saka kan agom ko iyo na an pagtubod na an may mga may polio arog ki Presidente Franklin Delano Roosevelt kan Amerika, Apolonario Mabini, the Sublime Paralytic, bayani kan Pilipinas asin Premir Ministro kan Republika, asin si Atty. Reynaldo Borja, CPA lawyer, champion PWD basketball player sa Asya (gamit an wheelchair), outstanding city councilor kan Naga, iyo an mga maguin idolo kan sakuyang aki na may polio ta bakong rason an kakundian o pagkabiyade tanganing dai mag-asenso asin makakatabang pa sa banwaan o sa kinaban.
Dai man naguin tanos si saiyang paglakaw pero ngonyan tanos an direksyon kan saiyang buhay saro nang maestro, may agom na maestra asin may aking guwapo kapareho niya. Pilyo.
Ngonyan na nagbalik na naman helang sa Pilipinas dapat lang na an mga magurang pabakunanahan an saindang mga aki, duwang oralsaka sarong injection tangarig makompleto an proteksyon kontra sa helang na polio.
Libre an bakuna sa gabos na health center asin ospital kan gobyerno.
Dai na magparahaloy, magpabakuna na tulos-tulos tanganing dai kita magbasol. ***** Mag-antabay sa programang “INI AN TOTOO” kada Sabadong alas 9:30 nin aga (oras sa Pilipinas) sa OK Bangon FM, 97.5 KHZ/PBN TV 5, Caceres cable,Sky cable asin facebook live streaming worldwide. Program hosts: Ervin Borja and Ernie Verdadero.
May mga espesyal na bisita.
Diyos mabalos.
For comments/ reactions, please contact Cp nos. 09296281848/09613638409 or verdaderoernesto@yahoo.com/fb: Ernie Verdadero Website: www.bicolmail.net