Pandemya 2020: may marhay may maraot

Gabos na nangyayari sa ibabaw kan kinaban na ini, piglalauman o dai, planado o dai, marhay/maraot sa kiisay pa man.

Ining pagwaraerak kan corona veerus disease 19 sa bilog na kinaban may kararatan pero may karahayan man.

Suba ka kan milyones na an tinamaan kan veerus sa manlaen-laen na nasyones kan mundo, gulpi nang nagkagaradan asin apektado pati an ekonomiya, pagbuhay asin hanapbuhay kan kadakol-dakol na tao, buminagsak na marhay.

Alagad sa ibong na lado naguimata an mga tao o napukawan sa grabeng pagkaturog sa paghuna trangkilo lang an gabos idto palan may biglang mabungkaras na helang na nakakagadan na dai ta aram.

Dahil sa Covid 19 biglang nagkapag-kapag an mga tao sa pag-adal na marhay sa linya nin siensya y medicina tangarig mabulong o mauntok an paglakop kan helang.

Mga taong nawaran nin trabaho biglang naghirigos, an mga dagang nakatiriwangwang biglang tinaranoman. Si mga bagla o usmak bigla na naguin mabini, naghaharanaw na, naggagamit nang alcohol sa kamot, nakamaskara na, may faceshield pa asin permi nang nagkakarigos.

Distancia amigo o amiga pa, maski mag-aragom sa laog kan harong, bako lang maski magkasuno sa motorsiklo na igwa nin ulang na barrier tanganing maibitaran an urulakitan.

Sana magbunga ini bako nin “lockdown babies” kundi birth control tangarig mabawasan an populasyon kan kinaban.

Si mga matatagas an payo o mga sutil o pasaway biglang nakanood sa pagsunod sa pinagboboot kan ley, kan mga awtoridad asin kan gobyerno.

An gobyerno naguin an mata sa bula bako lang sa mga kurakot asin mga adik-adik sa droga kundi pati sa pag-asikaso sa kamugtakan kan salud kan mga namamanwaan, pagtao nin asistensya pinansyal sa mga nawaran nin trabaho asin nagtitirios.

Totoong nagdakul an utang kan gobyerno nasyonal kan Pilipinas sa ibang nasyones kan kinaban, sa mga darakulang banko arog kan World Bank/IMF tangarig may paragastos an operasyon kan gobyerno sa panahon nin pandemya, marhay ngani ta halangkaw an credit rating kan Pilipinas kaya kadakul an gustong magpa-utang.

Bako lang palan sa sarong tao kundi pati sa sarong nasyon importante na tataong magbayad nin utang kaya dakul nagprepresintar na magpa-utang.

Sabi kan mga namamanwaan dipisilon an buhay ngonyan na panahon alagad nakanood sinda magsakripisyo kasabay an paglikay tangarig maglawig an buhay.

Dati an gabos nakasandal sana sa gobyerno kan pan aro-aldaw na pangangaipo magpoon sa paragastos, maguin sa pagkakan, pag-eskwela kan mga aki, pagpabulong kan mga helang pero ngonyan nakanood kitang magkayod para sa satuyang sadiring kapakanan.

An industriya na nagulping marhay kan krisis na ini iyo an turismo. Pundo an pagralayog kan mga eroplano bako lang digdi sa Pilipinas kundi sa enterong kinaban.

Kun kadto pa kun igwang dikit na kuwarta an mga Pilipino minadaralagan sa Hongkong o sa Singapore o sa Macau, kundakula ngani an budget sa Amerika pa o sa Europa.

Alagad ngonyan pinapondo an pankinaban na turismo, an mga Pinoy nagrilibot-libot lang sa laog kan harong o sa natad o sa barangay.

An maraot kaini ta gulping empleyadong asin negosyo sa industriya nin turismo an nauntok o nawaran nin trabaho o bangkarute ngonyan.

Ini siguro an oportunidad kun bako nang gayong mahigpit an quarintina o lockdown na an mga Pilipino magbiyahe sa laog kan nasyon, sa mga magagayon sa tourist spot sa laog kan Pilipinas o sa laog kan satong provincia o rehiyon.

Kun kadto burara kita sa satuyang mga hawak asin gamit, ngonyan tatao na kitang magpakarhay kan satuyang buhay.

Kun kadto an kuwarta nyato pigsasaray para sa futuro ngonyan an kuwarta piggagastos tangarig makatabang.

Aanuhon man talaga an kuwarta kun bigla kang magadan maski bako huli sa Covid pagbinayaan mo an kinaban an kuwarta mo dai mo pakinabangan baka iriwalan lang nin mga kaakian asin magturugang. Bako lang kuwarta kundi gabos na klasing kayamanan.

An mga milyonaryo, mga kapitalista, asin iba pang mayayaman nakakaiskramental na ngonyan kan saindang kamugtakan na an buhay halipoton palan.

Maski an mga puderosong politiko nagmumuni-muni na ngonyan kan pasistema kan politika sa maabot na panahon orog na sa 2022 na an mga tao nabisto na an ugali kan mga politiko.

An kampanya pati ngonyan mayo na nin arabrasahan o kurugusan o pamiting de avancee ta bawal na.

Dai pa mahiling an lalawgon maski guwapo o magayon an kandidato o kandidata ta nakamaskara, may faceshield pa, may social distancing pa. Pero pwedeng armas man guiraray an kuwarta kan mga kandidato dahil tios an tao asin mayong hanapbuhay.

Ventahe an mga politiko na dagmang an kuwarta, legal o illegal an pakakua, moral o immoral ta igwang ipapamudmud sa mga botante.

Kadto an guwapo o magayon, may etsura talaga ngonyan an gabos tahob na nin maskara.

Kadto an short pants shorts lang, ngonyan short shorts na, sirip na an langit.

Sa lindong kan gobyerno ni Presidente Duterte ngonyan na may magabat na krisis, marhay ta pusog an pakapugol niya sa reinda de gobyerno o hands on siya sa pagpadalagan kan gobyerno.

Pero sa ibong na lado an mga kalaban aranggot ta dai nakakabuelo na patalsikon siya sa puwesto bilang Presidente kan nasyon.

An pinakaimportante sabi ngani kaiyan maski grabe na an bareta na gulpi an nagkagaradan sa palibot kan kinaban, sa ibang parte kan nasyon arog kan Kamaynilaan pero kita baga buruhay pa man.

Pasalamat kita na igwang Mahal na Diyos.

Basta magrilikay-likay sana kita asin mag-arang sa Kagurangnan.