Ika, Media, Ako asin Martial Law (An Bicol Broadcasting Part II)

Kan 1969, kasagsagan kan aktibismo sa enterong Pilipinas pati sa Bikol, nagpuli na ako haling UP Los Baṅos. Digdi sa Naga nag-enrol ako sa UNC college of Liberal Arts major in English kinua tulos ako ni Emil Saavedra bilang associate editor kan Nueva Caceres, an official forthnightly publication kan Universidad (circulation 5000).

Kabanga lang ang matrikula na binabayaran bilang iskolar kan publikasyon. An column ko “Anti-climax” pero gamit an linguaheng Bikolnon, primero sa estorya kan UNC asin Kabikolan. Pig-angat ko an mga kababaihan na maguin aktibista kaya an enot kong column sa UNC may titulong “Babae pagmata na asin buklata an mata mo”.

Sa paghuna ko duman ako nabisto kaya kinua ako tulos kan Bicol Mail bilang cub reporter sa panahon kan Interscolastic Meet na ginibo sa Marcos Stadium sa Pili sa laog kan sarong semana.

Aro-aldaw an luwas kan diyaryo imbes na semanal. An editor idtong depuntong Alfonso Ocampo asin an publisher si ex-Mayor Leon Sa. Aureus kan Naga. Kaibanan ko sa reportorial staff si Alex Abad, Jose Camano, Herculano Sabas asin Emil Saavedra.

Pakatapos kan sarong semanang pan-nasyon na karawat sa Pili ngalas ako ta ako an pig-anunciar sa DZRB na maguin bagong news-editor karibay kan nag-resign na si Expedito Mapa ta nag-enrol na sa UNC college of Law tanganing maguin abogado.

Nagigiromduman ko may sinurat akong essay sa sarong klase sa UNC na an titulo “What is the Truth” (o “Anu an Katotohanan”). Simpleng sabi ko sa sarong halipot na paragraph sana na hahanapon ko an katotohanan sagkod na ako nabubuhay pa.

Maski ako aktibista na imbuelto na sa mga rally, teach-in, asin mga seminar kan campus journalists arog kan College Editors Guild of the Philippines (CEGP) maski sain-saen, aro-aldaw akong nagsusurat kan mga bareta ni Jess Volante kada ala-6:00 nin aga( Insular Life newscast), ala-7:00 nin aga Eveready newscast ni Eddie Alanis asin Island Cement newscast ni Roy Torrecampo pag alas 12:00 nin odto. Hali sa eskwelahan nagpupuli ako sa estasyon, nagtuturog sa drama studio. Guinibo pa akong Radyo Patrol reporter kan estasyon bilang pinaka-junior staff, nagrereport pa ako nin bareta live haling Bikol ki Johny de leon sa programang “Lundaguin Mo Baby” sa ABS CBN Manila.

Sa Manila an mga radyo patrol reporters ni Johny de leon iyo sinda Joe Taruc, Noli de Castro asin Orly Mercado. Kan 1970 kan rapaduhon kan bagyong Sening an Bikol an Buhi an nagulpi. Nag-arkila kaming dyip haling Naga pasiring Buhi nganing helingon asin ireport sa kinaban an destroso kan bagyo duman.

Bilang parte kan movemiento kan mga estudyante asin juvenes nakukua ko an mga bareta tungkol sa mga demonstrasyon kontra sa gobyerno, kontra ki Presidente Marcos, kontra sa halangkaw na tuition asin kontra mismo sa eskwelahan arog kan UNC.

Pigplaplano pa lang an rally, pigbabareta na sa radyo ta ako an kabali sa mg aktibistang nagplano. Sarong beses ngani an isyu sa singil kan mga daga na saderi kan Mitra o kan Simbahang Catoliko partikularmiente sa Peṅafrancia Avenue naipuslit ko sa bareta ni Eddie Alanis an # 1 primetime program kan panahon.

Si mga student leaders nakaulay kan mga obispo sa laog kan palasyo may instruksiyon na closed door o sarado sa media an urulay alagad nagsunagw si bareta asin naibuyagyag kan simbahan an saindang lista kan mga paarkilahan kun gurano an arkila asin napapasain an kuarta huli ta kaiba duman sa student leaders ining alang-alang.

Huli kan sakuyang pagiging kontrobersiyal kumo student leader, broadcaster asin campus journalist antes akong makagrudwar na-expelled ako o natanggal sa UNC.

Marhay ngani kan 1971 maski pondo ako pag-eskwela, dai naka-gradwar pero kinua ako kan Philippine Telegraph and Telephone Company (PT&T) bilang branch manager sa edad na 21.

Kan magkandidato si Eddie Alanis, an samong station manager, bilang delegado sa 1971 Constitutional Convention kinua ako bilang youth campaign manager na nagkampanya sa Partido asin Rinconada. Kaibanan ko kadto si Butch Fabul, Alex Abad, Roger Tormes asin Pete Servano.

Sa halipot na estorya nanggana si Eddie dahil sa saiyang popularidad bilang radyo announcer/commentator na ikinamampanya kan mga juvenes.

Maski bako na akong news-editor kan DZRB kan 1971 asin manager na ako kan PT&T ginibo pa akong Bicol correspondent kan Manila Chronicle, an diyaryo na saderi kan mga Lopez asin correspondent sa ABS CBN Manila mala ta ako an nakapagreport sa diyaryo asin radyo nasyonal kan magbagsak an Colgante sa kasagsagan kan sakay asin pista ni Ina.

Duwang reporter kan DZGE na nagrereport kan sakay sa ibabaw kan Colgante an nagkagaradan sa dakulang trahedya. Labing 100 katao an binarawian nin buhay asin kadakol pang nairido.

Kaibanan ko pagsalvar kan mga biktima pagsakay sa mga dyip hali sa salog an tolo kong kaibang manager kan PT&T hali sa Daet, Legazpi asin Sorsogon.

Kan ideklara an Martial Law ni Presidente Marcos Septembre 23, 1972 isinara an ABS CBN pero padagos an operasyon kan PT&T na pagsasaderi kan mga Lopez.

An nag-aandar lang na estasyon nin radyo sa Naga iyo an FBN DZGE ni Senador Edmundo Cea, an manager si Sal Fortuno asin si Paco Felecidario bilang announcer/reporter/commentator na reconesido kan gobyerno asin militar.

An matua kong aki pitong bulan sa laog kan tulak kan Misis ko kan ideklara an Martial Law.

Mayo akong naguinibo kundi magpirma sa imbitasyon na mag-ayon na sa Bagong Lipunan.