“Agrikultura”

An Camarines Sur Agricultural School pig-aapod kaidtong Agrikultura.

Saen ka ngaya nag-eskwela o nagpapa-eskwela? An simbag sa Agrikultura.

Kan dekada 50 asin 60 pakatapos kan giyera mundial an solamenteng eskwelahan nin agrikultura sa enterong Kabikolan yaon sa San Jose, Pili. Mayo pa an Bicol University College of Agricuture (BOCA).

Pag sinabi kaidtong estudyante ka sa Agrikultura menos na marhay kan nag-eereskwela sa Naga, Iriga, Legazpi asin sa Manila o maski sa UP Los Banos ta an paghiling sa lalaki para-uma o para-arado, sa babae paratarok o para-ani. Kadaklan pati kan lalaking eskwela maitom-itom asin magaspang an palad siring man an mga babae na mga morena maitom an kuko asin gatak an buol, kaya piglilikayan kan mga lalaki na mag-elusyon ta an beauty daa baryotik.

Pero an mga nag-eereskwela kaidto sa Agrikultura iyo an arog ki Apolonio G. Maleniza kan banwaan na Sagnay na naguin gobernador kan provincia, si Melquiades Gaite kan Buhi na naguin mayor kan Baao,si Badong Timones kan Daraga, Albay na naka- agom sa buena familyang Flordeliz kan Milaor asin naguin bankero sa DBP, si Louie Ferro na nag high school sa Ateneo pero nag college sa Agrikultura (college prof.,ama ni Brig Gen kan PNP), si Emil Saavedra na sarong parasurat Y peryodista, Atty, Rogelio Tormes, Dr. Salvador Cruzana Jr. PhD, Dr. Winifredo Onate PhD na naguin presidente kan Cam Norte State College, si Atty. Expedito Mapa kan DAR na naguin newswriter sa ABS CBN kan nag-eeskwela pa, Dr. Wilfredo Olano PhD na naguin presidente kan eskwelahan. Si Gil Basmayor Jr. na naguin alcalde kan Minalabac, si Larry Basmayor na naguin Vice-Mayor kan Minalabac asin an saindang mga tugang na may naguin publishers nin diyaryo asin sarong babaeng kontratista, Dr. Manny Zantua na sarong sikat na scientista , si Dean Virgie Callo-Etis na naguin dekana sa Tanay State University asin iba pang naguin iskolar, scientista, asin mga propesyonal nag-asenso an buhay dahil sa pag-uma asin pagtanom pero orgolyoso asin dai nungka nalinagw sa saindang Alma Mater.

An mga estudyante sa Agrikultura na harali kun saen-saen sa anom na provincia kan Bikol nag-eerestar sa mga cottages sa laog kan campus, may mga balon bagas asin panira, nagluluto kan sadering pagkakan asin nag-eereskwela kun aldaw, semanal sana kun mag-uli sa harong tanganing makua naman kan saindang balon.

Tios an kadaklan pero mahihigos kaya an kadaklan nakatarapos, an iba nagbwelta sa uma, an iba naguin mga paratukdo, an iba nagtrabaho sa Manila, igwang nag-abroad duman nag-ereskwela asin nagtrabaho asin ngonyan yaraon pa duman.

An Ateneo ngani pig-iinkaminar na an mga eskwela magkua nin agrikultura sa college pero pigsusurubol ninda sa Los Banos ta mas halangkaw kuno an standard duman arog ka Perfing Palacio, Cherry Divinagracia, Jaime Marquez, Ramon Santiago, Romulo Claveria, Antonio Frio, Bobby Dela Torre, asin Antonio Altamarino Jr. na naka-erestar pa sa Pili ain kataraid na lugar.

Kadto an mga pamayo kan eskwelahan hali pa sa ibang lugar. Alagad kan macomvertir na maguin State Agricultural College nagpoon nang magka-igwa nin Bikolanong pamayo an eskwelahan. Nagdakul na an populasyon kan mga eskwela asin bihira na an nag-eenrol sa UP College of Agriculture na hali sa Bikol. Kun sa bagay kadaklan kan mga paratukdo kan eskwelahan mga graduado sa UPLB kaya dakul na mga tapos sa CSSAC, na poon nang magka-igwa nin halangkaw na marka sa mga government board examination arog kan Agricultural Engineering.

An mga eskwela kan Agrikultura nag sasadering mag-uma sa mga kadagaan sa palibot kan eskwelahan sa barangay San Jose, Pili kaya pakatarapos colegio o maski high school pagpuli sa mga sadering lugar mga marhay na pag-uma asin bastante an mga ani kan saindang mga pananom dahil sa saindang praktikal na experiencia sa nasambit na eskwelahan.

An mga graduado sa CSSAC na mga maestro Y maestra iyo an natutukdo nin agricultural subjects sa mga escuelas publicas sa ronang Bikol.

Nagka-igwa lang Agricultural School sa Guinobatan Albay kan dekada 70 na asin College of Fisheres an Bicol University duman sa Tabaco. Naguin respetado an eskwelahan asin iginagalang an standard kaini asin an mga produkto anas anas nakua nin marhay na trabaho an iba nagturukdo pa sa mga prestihyusong universidad.

Kan maguin universidad an CSSAC labing sarong dekada na an nakaka-agui lalo ining naguin sikat asin bantugan nginaranan pating Central Bicol State University of Agriculture susog sa swestyon mismo kadtong depuntong gobernadora asin Congressman Luis R. Villafuerte Sr. An enot na presidente si dating bokal Atty. Marito Bernales. Segun ki Bernales bakong agriculturist o tapos nin agrikultura kundi marhay na presidente nin sarong dakulang universidad an kinakaipuhanan.

Naguin presidente man ngani an sarong Alumna kan CSSAC na si Dr. Gina Junsay Bordado, esposa ni Congressman Gabby Bordado kan tercer distrito kan Cam. Sur na nakakasakop kan banwaan na Pili.

Magayon an dalagan, pa-asenso nang pa-asenso pati kudal kan CBSUA nagparagayon asin nagparalangkaw alagad ngonyan nabigla an gabos sa kaisipan na ribayan an pangaran kan universidad na kapareho kan pangaran kan sarong depuntong puderosong politiko.

Dai ini piglalaoman kan mga nanunungdan sa pagtubod na ini dai napapanahon asin dai nadadapat.

Ako mismo bilang dating trustee kan eskwelahan kan taon 2001-2004 nabigla man.

Dai ngona ako mataram kontra o pabor huli ta si Congressman Bordado aijado ko sa kasal asin brod ko pa sa Sarong Banggui Organization asin an may kaisipan na baguhon an pangaran kan CBSUA si Cong LRay Villafuerte kan 2nd district nan aka-sentro sa Libmanan na dati ko man kaibanan asin nagtrabaho ako sa saindang estasyon nin radyo asin naguin amigo intimo ko an saiyang ama na si LRV.

Sa momentong ini, nakiki-ulay ako na dai na ngona dotdoton an pangaran kan CBSUA. Nag-aapilar ako nin DELICADESA sa parte kan mga nanunungdan.

Maghinunupog man kuta. Ibiratan an sobrang pagka-sabluk sa kwarta, poder asin honra.

Nakakadangog na akong rangubnob sa irarom kan daga may kasunod na aniningal na kun kita mapasala, maghahalo an kolor na pula asin mala-rosas na kolor nin burak na mabunga nin PINK na kolor sa enterong Kabikolan sa maabot na eleksyon 2022.