Aguanta de Mayo

May nagkakapira pa man na okasyon asin mga pangyayari kada bulan nin Mayo apuera kan aldaw kan mga obrero. Sa bulan na ini naipon ang mga pistahan, iba ibang petsa nakalakop. Ang kadaklan petsa kinse (15) pista ni San Isidro, ang patron kan mga paraoma, minsan sinasabayan parada nin mga damulag, ta ini ang ataman na hayop kan nasabing santo. Sa bulan na Mayo yaon man ang tradisyonal na Flores de Mayo, debosyon ki Birhen Maria. Ang Santa Cruzan saca parada nin Reyna Elena.

Mayaman ang bulan nin Mayo sa Pilipinong kultura asin tradisyon, mayaman man sa uran ta digdi man nalaog ang Agua de Mayo. Alangan man Abril? Pero bako nang imposible ta may climate change baga, mayo na nin depenidong pattern ang panahon. Segun sa mga gugurang, para masabing agua de mayo, enot na uran ini kan nasabing bulan asin makusog dapat. Kung maluya, dai ini makwalipikar. Ang enot na makusog na uran ang senyal na poon na nin tag-uran, panahon na hinahalat kan mga paratanom.

May mga okasyon man sa bulan nin Mayo na bako man taon-taon. Arog kan eleksyon na kada tolong taon kinokondusir. Sa Mayo 12, iyo ang midterm asin local elections. Sa kada eleksyon, kita igua nin karapatan asin obligasyon, mag-pili sa paagi kan pagsurat kan mga kandidato na sa pagtubod ta mga karapatdapat- sa satong sagradong mga balota. Bilang sarong demokratikong nasyon, sarong karapatan ang pag-boto, kita nagpipili kan mga ma-representar sato, kita nagpipili sa pagtubod na kaipuhan ta nin mga lideres na magiging katuwang ta sa pag-angat kan estado kan satong buhay.

Ang pag-pili saro man na obligasyon ta ang pag-partisipar sa eleksyon sarong aksyon kan paghera kan luma asin mga salang gawe nin sistema sa pag-gobernar. May mga nagsasabi na may tono ini nin ideyalismo, marhay pero harayo sa pagiging posible, ta mayo man ngayang nababago, pirmi sana man pareho ang naruluwas na lider, mas dakul ang nagtitios kumpara kan dati. May pananaw man na nagsasabi na ang dai nagbo-boto dai puede magreklamo kan satong kamugtakan. Ang pag-partisipar pagtubod sa pag-bago kan satong sociedad.

Nagpoon man ko kadto na may parehong perspektibo sa pag-boto kada eleksyon, dai ako nag-rehistro tulos kan naglaog nang deci ocho (18) ang sakong edad. Malinaw kadto para sako na sadiring kayod ang buhay, kanya-kanya kitang diskarte. Dai ko man maiwasan mag-reklamo, magpoon sa hababang pasahod hanggang sa traffic. Kan sa Metro Manila pa ako nagtatrabaho, aroaldaw na eksperiyensiya ang pag-commute poon Pasig hanggang Makati. Mas mapagal pa ang biyahe kesa sa aktuwal na trabaho. Niyako, dai na ini ma-improve situwasyon kan trapiko, kaya nagdesider ako mag-uli sa Naga. Nahapot ko man sa isip ko minsan, kung nagrereklamo ako, tano dai ako nagpapartisipar sa proseso nin pagbago? O proseso na may pagtubod sa pagbabago?

Sa mga pagatid-atid, nag-rehistro ako bilang botante asin nagpoon mag-partisipar sa kada eleksyon, dai na ini napatod. Maski barangay election, yaon ako. Mas may saysay ang reklamo kan sarong botante. Masakit ang sige sanang aguanta. Ngonian na paabuton na eleksyon, tolong bagay ang pirmi kong hinihiling sa nagdadalagan na kandidato: track record o mga naginibiohan, character o atitud bilang indibidwal asin kakayahan sa pagiging lider. May idadagdag akong saro pa, ang kusog kan suporta sa sektor kan agrikultura. Ang may malinaw na kasimbagan sa hapot: ano lamang plano mo sa mga paraoma asin mga parasira?

Awot pa man lugod, tawan kita nin kalinawan isip asin konsensya sa pagpartisipar ta sa pag-pili. Duman kita sa may malinaw na direksiyon, may puso sa kapwa, sa tatao magdangog asin mag-responde sa mga kasaraditan.