An Kwaresma sa Paggirumdum kan Sarong Aki

Saro an Pilipinas sa mga nasyon na kun sain otsenta y singko porsiento kan mga tawo Katoliko. Dara kaini, importante asin pano nin manlain-lain na ritwal asin pagsasakripisyo an ginigibo kan mga Katoliko pag panahon nin Kwaresma.

Kan ako nagdadakula sa Sipocot perang dekada na an nakaagi, dai ko daw namatean kun ano talaga an totoong kahulogan kan Kwaresma. Siguro kaya akion pa akong marhay. Dai man kami tinukduan sa Katon kun ano an importansia kan Kwaresma sa buhay kan tawo. An nanudan ko lang sa Katon magkanta nin ABaKaDa asin mangadyi nin Ama Niamo. Nagkaigwa ako nin kadikit na pagkakaintindi kun ano an Kwaresma kan nag-transfer ako sa Naga Parochial School (NPS) bilang Grade Six na estudyante ta may klase kami sa Relihiyon.

An natatandaan ko pag panahon nin Kwaresma kadto nagiiba ako sa ina ko sa simbahan pag Huwebes Santo asin Biyernes Santo.

Sa laog kan simbahan may mga lalaking an sulot garo mga bado kan apostoles kan panahon ni Hesukristo. An apud sainda kan mga tawo Disipulos. Igwa man mga babaeng nakasurulot nin itom na bado abot tuhod na kun apudon mga Sayos. Takot ako sa mga Sayos ta dai mo nahihiling an mga lalawgon ninda ta may takop na telang itom garo maskara.

Kadaklan sa mga Disipulos mga ordinaryong tawo na bistado kan mga taga Sipocot. An mga bitis ninda an hinuhugasan kan padi pag Huwebes Santo. Kun minsan may nadadangog akong mga komento o suba kan mga teen-agers sa laog kan simbahan na sana daa bakong maati an bitis kan mga Disipulos.

Pag-abot sa mga Sayos, na nagraralakaw sa sentro, an sarabi-sabi kan ibang tawo mga babae daa ining mga makasalan kaya dai nagpapabisto ta nasusupog. An pagigi nindang mga Sayos ekspresyon kan saindang pagsolsol kan saindang mga kasalan. May mga marites (tsismosa) naman kadtong panahon na mayong ginibo kundi tudan o hulaan kun sairisay ining mga Sayos sa tunay buhay.

Pag Biyernes Santo nagdadangog kami nin Siete Palabras sa radyo poon alas dose ni udto abot alas tres nin hapon. Dai ako natagal sa pagdangog kan Siete Palabras ta halawigon. Saro pa, kun minsan inaabot ako nin tungka. Pero an mga magurang ko tinatapos an Siete Palabras.

Pagnalakaw ako sa tinampo, igwa nin “Pabasa” o “Pasyon” sa laog kan ibang harong kun sain kinakanta an Pagtios ni Kristo (Passion of Christ). Kadaklan sa mga nagkakaranta anas kababaehan na mga may edad na. Sagkud ngunian dai ko daw maintindihan kun tano mayong mga lalaki na nagsasali sa Pasyon kadto. Siguro ngunian na mga panahon igwa nang mga lalaki.

Mayo akong natatandaan na Senakulo kadto sa Sipocot. Mayong nagpapapako sa krus, pero may nagkaka-pirang mga disipulos na naglalakaw sa sentro na nag-kakastigo sa sadiri. Mayong Visita Iglesia siguro kaya saro lang an simbahan sa Sipocot, mayo nang ibang mabibisitang simbahan.

Dai man ako nag-ayuno o nag-abstinencia ta akion pa akong marhay.

Pag Miyerkules Santo igwang halabaon na prusisyon na halos minalibot sa enterong banwaan. Naghahalat kaming pamilya na mag-agi an prusisyon sa atubangan kan harong mi. Pag nadangog mi na an mga musikero na nasa enotan kan prusisyon, gustong sabihon harani na an prusisyon, Kun ano-anong klaseng santo an kaibahan sa prusisyon asin pagarayonan nin mga karhawe o mga andas. Kadaklan sa mga karwahe may nakasabit na petromax (lampara) kaya maliwanag na marhay an tinampo pag-agi kan prusisyon.

Saro sa pig-aabangan na andas kan samuyang pamilya iyo an pag-agi kan andas ni Mater Dolorosa (An Inang Namumundo) na pirming nasa huriyan kan prusisyon. Kaya sadit pa ako may lugar na sa sakuyang kaisipan (consciousness) si Ina. Espesyal sa samuyang pamilya an imahen ni Mater Dolorosa ta kun perang dekada na ining nasa pag-ataman kan pamilya Sabando na samuyang pinsan.

Pag Biyernes Santo igwa na naman halabaon na prusisyon na minalibot sa enterong banwaan. An pagkakaiba, kun natatandaan ko pa, kaibahan na sa prusisyon an mga imahen ni Kristo na may koronang tunok, o pano nin dugo an hawak o gadan na, na dati dai kaibahan sa prusisyon pag Miyerkules Santo. Kaibahan naman sa prusisyon an estatuwa ni San Pedro, Santa Magdalena asin Veronica.

An pig-aabangan giraray kan samuyang pamilya iyo an pag-agi kan andas ni Mater Dolorosa na karga-karga sa abaga nin apat na lalaki. Pirming nasa huriyan kan prusisyon si Mater Dolorosa ta an sarabi kan mga gurang, simbolo sya kan sarong ina na pighahanap kun ano na an nangyari sa saiyang aking si Hesukristo.

Pag-abot nin Domingo nin Pagkabuhay, amay pa pupukawan na kaming magturugang ta mahiling nin Salubong bago magluwas an saldang, kun sain nasabatan sa paagi nin prusisyon si Hesukristo na nabuhay liwat asin an mamundo nyang Ina.

Parte kan selebrasyon an pagtonton ni sarong aki na nakabulos garo anghel asin binubuhat (lift) ang belo kan mamundong si Maria mientras na nagkakantang “Alleluia” Napakagayon na ritwal kan mga Katoliko pero dai ko aram kadto kun ano an gustong sabihon.

An aram ko lang pag Domingo nin Pagkabuhay maogma an mga tawo asin magagayon an sulot nindang mga bado. Anas naka-spoting (well-dressed), pati ako.