Ang Iribanan Kan AdeN High School Batch ‘66

Sa edad kong ini, habo ko nang mag-sakay sa eroplano papuling Pilipinas haling Amerika ta haloyon an biyahe, inaabot kinse oras. Nakurulog an likod ko saka dai ako napapaturog sa eroplano. Kun makaturog man ako, pag may air pocket napapag-mata ako. Maski perang basong wine an iniinom ko, mayong epekto, dai ako napapaturog. An ginigibo ko na lang pinag-tyatyagaan ko an mga libreng sine maski ruluma na an kadaklan, pangpalipas oras kun baga.

Apat na taon na kaming dai nakakabakasyon sa Pilipinas poon kan magka-igwang covid. Kaya kan mag-desisyon kaming mag-agom na magpuli kan nakaaging Disyembre, sabi ko sa sadiri ko, sige na lang ta importante man giraray na buhay an koneksyon ming mag-agom sa mga binayaan ming pamilya asin mga barkada.

Kaya sa eroplano pa lang, excited na ako. Manlain-lain an rason kun ano ta excited ako: May reunion an pamilya kan agom kong si Lynn sa Nasugbu, Batangas; magkakahiriling ko an mga kapipinsanan ko sa Naga asin sa Manila; magkakatiripon kami kan si mga dati kong estudyante sa Ateneo de Naga graduate school asin si mga nagi kong co-teachers sa University of Nueva Caceres (UNC); makaka-atendir ako kan birthday kan matua kong tugang na ma-celebrate kan saiyang ika-80 pagkamundag sa kinaban; magkakahiriling ko si mga nagin ka-klase asin amigo ko sa San Jose Seminary sa Loyola Campus na sobrang singkuenta anyos ko nang dai nagkakahiriling; panghuri, magkakahirilingan kami kan si mga dati kong ka-klase asin ka-batch sa high school sa Ateneo de Naga.

May espesyal na lugar sa buhay ko an mga nagin ka-klase asin mga nagin amigo ko sa Ateneo de Naga kan kami nagdadarakula. Sa mga ka-klase ko nanudan kun ano an gustong sabihon kan tunay na iribanan o siisay an totoong amigo. Maski na ngani iba-iba an samuyang sosyal na estado sa komunidad, may mayaman, may bakong mayaman, pero dai ini nagin ulang sa samuyang pagka-aramigohan. An kadaklan sainda nagi kong kainoman, hagadan nin sigarilyo, kasubahan, kakawat sa basketball, kaibabahan sa mga parties, kaestoryahan pag-abot sa mga crush ming colegiala, asin kun minsan ngani nagkokoropyahan kami nin assignments. Pero an mga ini an nag-bugkos samuya na magin magka-aramigo.

Maski nagka-edad na kami asin nagka-pamilya, dai naputol an samuyang pagka-aramigohan na natawan nin bagong buhay kan kami nag-selebrar kan samuyang Golden Jubilee High School Reunion kan 2016. Sagkud ngunian padagos an orolay-olay mi sa Facebook, sa e-mail, sa text asin sa iba pang sosyal midya outlets.

An iba nganing ka-klase asin ka-batch na medyo marhay an buhay tinatabangan an ibang medyo kulang sa pag-buhay. An iba nagsusuportahan kun pareho an saindang mga adbokasiya. Iyan an halipot na estorya kan samuyang batch sa Ateneo, na binunyagang 66ers ta nag-graduar kami sa high school kan 1966. Sa simpleng tataramon, makaagi an halos pitong dekada, an samuyang pagka-aramigohan pusog pa man giraray.

Pero arog kan sinurat kan amigo kong ka-klase na si Ernie ‘Bido’ Verdadero sa pinakahuring isyu kan Bicol Mail, napornada si plano kong magkahiriling si mga dati kong ka-klase, mga co-teachers sa UNC, asin mga dati kong estsudyante sa Ateneo de Naga. Maski an publisher kan Bicol Mail na si Nilo Aureus, na gusto kong mahiling asin pasalamatan ta yaon pa an column ko sa Bicol Mail, dai ko man nahiling.

An problema kaya pag-abot ko sa Naga nawaran akong boses, sinipon asin nag-paraabo. Maski na ngani negatibo ako sa covid -- mabalos ki Boy Claro na binakalan kaming mag-agom nin antigen test kit asin binisita kami sa harong, may dara pang tinapay – nag-desisyon na lang kami na mag-quarantined sa laog nin limang aldaw nganing dai makaulakit.

Saro sa mga gusto ko kutang bisitahon, pero naunsyami ngani, iyo an O’Bikoliana Section kan Ateneo de Naga James O’Brien Library. An O’Bikoliana sarayan nin mga libro, kanta, rawit-dawit, video, magazine, mapa, CDs, diaryo, etc. na sinurat sa tataramon na Bikol, iyo an Golden Legacy Project kan AdeN HS Class ‘66. Kolektibong pinundar an O’Bikoliana kan samuyang klase kan 2016 kan nag-reunion kami makaagi an singkuenta anyos matapos kaming mag-graduar.

Maski medyo na-disappoint ako sa halipot kong pag-bisitsa sa Naga, namatean ko man giraray an makusog na pagka-sararo kan 66ers sa Naga. Dai ko malilingawan sa maabot pang mga aldaw an ginibo na Boy Claro, Vic Sumalabe, Endong Tordilla, Wells Badong, Boy Fajardo, Gav Pilapil, Pading Jun Quijano, asin Bido Verdadero na nag-tiripon sa Casa Soriano asin i-welcome ako maski ngani dai ako nakaabot. Personal na nag-messaged sakuya si Obon Dumalasa na dai sya makakaabot ta arog ko may namamatean man palan.

Kun sa Naga gabos na plano ko dai nadagos, si planong hirilingan sa Manila na pig-organisa ni Rolly Borjal huna ko mapopornada man ta si restaurant na kun sain kami dapat mahirilingan sarado asin may sign na “under renovation.”

Amay akong nag-abot ta excited akong magkahiriling si mga ka-klase asin ka-batch kong naka-base sa Manila. Alas onse nin aga dapat mahirilingan, pero alas onse y midya na, mayo pang tawo. Sabi ko sa sadiri ko, baka nagharali na ta sarado an restaurant. Marhay na lang nahiling ko si Denny Ferrer, si Ed Hife asin si Jim Rapi na pasensyosong naghaharalat sa sarong lugar na harane sa restaurant. Kurumustahan tulos asin nagpoon na si erestoryahan, surubahan asin ngarak-ngakan. Garo baga nagbalik si panahon na kami mga inosente pang estudyante sa Ateneo na mayong kaplastikan an pinag-oorolayan.

Grabeng ngarak-ngakan kan uminabot an komedyanteng ka-klase mi na si Ramon Lee kaibahan si Lito Balaag na aminadong crush nya kan college sa Ateneo an sarong coed na bistado kan gabos. Obviously, dai sinda nagkadagosan.

Sunod uminabot si Rolly Borjal saka si Toots Perez kaibahan an saindang mga esposa na si Wynz Parma asin si Yeb Prado. Na-sorpresa kami gabos kan uminabot si Anting Saltarin na haloy mi nang dai nahihiling. Iyo man giraray si Anting, para-suba arog ni Ed Hife na gulping estoryang nakakapangisi.

Sayang ta dai naka-atendir kan samuyang tiripon si Joaquin Centenera na nagbibista haling Australia. Igwa na kaya daa syang kompromiso pero pinaabot an saiyang pangungumusta. Si Ben Rueda dai man nakaabot ta mayong masasakayan maski na ngani gusto nyang marhay makasali sa hirilingan, sabi nya sakuya.

Nasa Pilipinas ngunian nagbabakasyon an mga ka-batch ming si Joevic Fabregas saka si Jun Pavia, haling California; si Joe Vallejo, haling Hawaii; si Tony Martires, haling Los Angeles. Balita ko may pinaplanong tiripon an samuyang mga ka-batch sa Naga asin sa Manila para sa mga balikbayan ming mga amigo.

Ordinaryo na sa batch mi an nagtitiripon pag may minaabot na “abroaders.” Maski haloy na kaming dai nagkakahirilingan, pag-nagtiripon yaon pa man giraray an pagka-aramigohan, an erestoryahan, an surubahan, an ngarak-ngakan. Garo an batch mi sarong barkadahan na habo nang mag-suruwayan pag-naghirilingan. Ini siguro an gustong sabihon kan mag-aramigo,

Tama an pilosopong si Aristotle na nagsabing, “Kun mayong mga amigo, mayong gustong mabuhay, maski yaon na saiya an gabos na gusto nya sa buhay.” (Without friends, no one would choose to live, though he had all other goods.)