Bikol Politics
Kan panahon nin Martial Law mayo pa nin dinastiya o poderosong pamilya sa politika sa Bikolandia orog na sa Camarines Sur, an pinaka-dakulang provincia.
An mga Fuentebella naka-estar sa Partido poon pa daa kan kapinunan kan ika-20ng siglo, may nag-gobernador, embahador, congressmen representantes sa Asembliya Nasyonal, leader kan Partido Nacionalista na nagkapot pa kan provincia durante kan Martial Law. Alagad dai sinda inaapod na dinastiya, mahilig lang sa sugal sa baraha asin haranihon sa simbahan.
Alagad kan magbuag an EDSA revolution na nagbugtak ki Corazon C. Aquino naguiguila-guila na an mga poderusong politko sa kada distrito na consideradong war lords. Pero burunyog sinda sa lindog nin sarong Gobernador na si Luis R. Villafuerte TOYM awardee, investment banker, naguin Trade Minister na miyembro kan gabinete sa huring mga taon ni Presidente Ferdinand Marcos. Naguin miyembro kan Batasang Pambansa asin nagretiro bilang banker sa pribadong sector sa edad na 40 anyos.
Si Villafuerte an lider kan Apat na Aguila(LRV, dating senador Edmundo B. Cea, Atty. Boboy Alfelor asin dating Vice-governor Rolando Andaya Sr.) na nagkorontra ki Marcos durante kan Martial Law asin nagdaog kan saiyang mga manok sa Kilusang Bagong Lipunan (KBL) na sinda Assemblyman Noli Fuentebella, dating gobernadora asin Congressman Juancho Trivino, Col. Ching Ballester asin P-R man Badong Bigay.
Pig-nombrahan siya ni Cory bilang chairman kan Government Re-organization Commission asin OIC governor kan Cam Sur kan 1986. Kan 1988 enot siyang napiling gobernador abot 1992. Kan magdalagan siya para re-eleksyon kan 1993 dinaog siya kan saiyang vice-gobernador na si Dr. Jose “Nonoy” Bulaong MD na taga-Libmanan, an pinaka-dakulang municipio.
Kan magreturn bout an duwang higante kan provincia, nanggana na si LRV na an ka-tandem an mediaman na si Sal Fortuno. Dinaog si Bulaong na an runningmate an saiyang vice-gobernor na si Cris Rances popular na komentarista sa radyo asin kaklase man sana ni Fortuno sa high school sa Ateneo.
Rata an duwang incumbents sa kamot ni LRV saka ni Sal.
Poon kadto sagkod 2002 si Villafuerte iyo na an may pugol kan Kapitolyo, may record na pinaka-halawig na servicio bilang gobernador sa estorya kan provincia.
Si Louie Villafuerte aki man nin dating gobernador an famusong Mariano Enciso Villafuerte Sr. na nagtukaw kan tiempo Hapon.
Igwa man naglaban saiyang Alfelor, an magtugang na si Boboy asin Nancing kan Rinconada district, an pinaka-dakulang district sa Cam Sur pero mayong nakalusot sainda.
Garo ako man kan mga Alfelor maski sinda derotado ta kasagsagan pa kan popularidad ni LRV. Siya pati an suportado kan ibang distrito kan provincia.
Alagad kan maglaban an Fuentebella sa Villafuerte, ki LRay na aki ni LRV dinaog si Wimpy Fuentebella (dating congressman asin ngonyan Usec kan Department of Energy) na kan enot nakipag-alyado na kuta na sa mga Villafuerte pero nabungkag an alyansa.
Kan patapuson na si LRay sa saiyang turno bilang gobernadora an ipigsalang noya na panlaban sa pwestong saiyang babayaan iyo an saiyang aki na si Luis Miguel (Migs) Villafuerte an naguin kalaban pa ni Migs iyo an saiyang Lolo na si LRV. Siyempre gana si Migs daog si Lolo ta nagpahunod man tulos.
Poon kadto nagpoon nang magduda an media asin political analyst sa plano kan pamilya Villafuerte orog na ni LRay an ama ni Migs asin ni Luigi (Italyano kan pangaran ni Luis) na iyo na an pambato para gobernador sa 2022 karibay ni Kuya Migs.
Kan manggana si Gov. Migs para re-eleksyon kan 2019 gana lang siya sa Rinconada alagad daog siya sa apat na iba pang distrito. Dai pa nagngalas an tao maski nadaog si Congressman Nonoy Andaya over-all ta 48 mil na gayo si bukol sa Rinconada, sa anom na banwaan kan Rinconada.
Iyo man pati ito an eleksyon na si Nonoy Magtuto, an famusong magtugang na alyas Mag23 na nagsabat ki Congressman Armie Fuentebella sa 4th district.
Si Maribel Andaya tugang ni Nonoy Andaya nadaog ni Congressman LRay sa 2nd district pero sa 3rd district kabali an Naga dinaog si dating Congressman LRV kan baguitong si Gabby Bordado na pinaka-haraning kabuhan ni VP Leni Robredo asin kadtong depuntong JMR. Idtong depuntong Marissa Andaya na agom ni Nonoy Andaya iyo an nag-triumfo sa 1st district kaya lang dai natapos si turno ta binawian nin buhay huli sa cancer.
Kun uugkuron an eleksyon nurong taon ralaban kan gabos na dinastiya sa Cam Sur Villafuerte, Andaya kan 1st district, Alfelor kan 5th district asin Fuentebella kan 4th district.
An Cong. JoSal tandem kan Rinconada bako pa man dynasty pero iyo an masurog ki Migs ta pwedeng iyo an magpa-gana ninda kontra sa nagkasararong Alfelor. Si Mayora Madel Alfelor kan Iriga iyo an makakahampangan ni Gov. Migs.
An malaban para mayor kan Iriga iyo si Nonokoy Alfelor kontra sa incumbent vice-mayor na si Rex Oliva.
Sa Partido para re-eleksyon na si Congressman Arnie Fuentebella pero dai pa ina-anunciar kan Mag23 kun ma return bout si Nonoy. May artista daang isasabat ki Cong. Arnie, si Jomari Yllana alyas “gwaping”.
Sa 1st district, si Congressman Nonoy Andaya iyo man giraray an maribay sa saiyang nagadan na esposa na pwedeng labanan naman nin sarong artista sa TV asin pelikula o pwedeng sarong padi.
Sa 2nd district pigbabana-bana an gran en-kontrada ni LRay vs Dato Arroyo para deputado.
Ini an saro sa pinaka-magabat, magastos, makatakot alagad maconsuelong ralaban kan dating magka-alyado na mag-kontraryo na ngonyan.
Sa 3rd district an pigsasabing pagsuporta ni LRV ki Mayor Nelson Legacion kan Naga na an boot sabihon malaban giraray an Goliath sa David na si Gabby Bordado.
May ikatolong kandidato para congressman sa tercer 5distrito sa persona ni dating Solicitor General Joel Cadiz.
Maski dai nagboboto an Naga sa Camarines Sur asin an taga-Camarines Sur dai nagboboto sa Naga pero apektado kan politika an ralaban sa ciudad nin Naga.
Maghuros daw si VP Leni laban ki Mayor Legacion? Magdagos daw giraray para alkalde si ex-Mayor John Bongat?
Magtumang daw si Legacion kontra sa amang na si VP Leni?
Abangan an susunod na kabanata.
Pahabol: An mga Villafuerte poon duman sa lolohon kan tiempo Hapon sagkod mga maku-apo sa tuhod orihinal na Nacionalista asin an mga Andaya Liberal, poon lolo sagkod maku-apo.
An labanan daa sa debate kan duwang kampo iyo an tataramon na Bikol versus Tarotagalog.