Buhay na Buhay an Lenguaheng Bikolnon

Maogma ako ta bako na lang kami ni papa Bert delos Martires an nagsusurat nin Bikol na kolum sa diyaryo. Nagsusurat naman asin kadakul nang parabasa si Dr. Goyo Castilla PhD. (retired) na saro nang American citizine.

Si Al Villamora na sarong retiradong tenyente sa US navy ( taga-Tinambak) asin columnist sa manlaen-laen na diyaryo sa tataramon na English duman sa California asin Australia asin si pading Vic Samson na yaon na duman sa Chicago. Si Alice San Andres Calleja sarong publisher sa Santa Barbara City of California asin kadakul pang ibang bistado kong parasurat na perpektong English an naggagamit nan in lenguaheng Bikolnon kan anom na provincias asin pitong ciudades kan Kabikolan.

Kadto may mga barkada akong atenista, kolehiyala asin taga- UP an pig-ngingirisihan ako sa desisyon kong magsurat nin Bikol na may titulong Ini an Totoo.

Siisay man ngaya an makaka-intindi kaiyan duman sa America, sa Londres, sa Middle East, sa Singapore na dae man nakaka-intindi nin Bikol?

Kundi kan maglakop an kopya kan libro maski sa Canada, Europa, Nueva York asin Las Vegas nag-ngalas ako ta may nag-memesage na sako hali sa ibang parte kan kinaban sa saderi tang tataramon na Bikol.

May reaksyon sinda sa mga column ko na may tugon na ipadagos ko an pagsurat bako lang sa tataramon ta kundi dapit sa mga pangyayari kan naka-aguing panahon na nagbubuhay kan kultura, estorya asin lenguaheng Bikolnon.

Sabi ninda dae ninda malingawan an Bikol maski pa harararom ta ini an tukdo kan saindang mga magurang, kan mga kabarkada asin kaklase sa eskwelahan asin enot na parte kan pag-eskwela sa elementarya digdi sa Pilipinas.

An pagsurat palan kaya nin Bikol bako lang an pagtranslate hali sa Bikol pasiring English o English pasiring Bikol kundi Bikolon an English asin ang English Bikolon sa kanya-kanyang paggamit kaini.

Arog ki Goyo sa saiyang Bikol hali pang Sipocot asin Naga, Villamora hali pang Tinambak asin mala ta si papa Bert nagbikol na hali pa sa Santa Cruz, Naga City na naiintindihan, nadadangog asin ikinakaogma kan mga para-antabay sa radyo.

Sabi ni Mon Olaήo president kan Sumaro Bikolnon, an Bikol daa gadan na. Gagadanon kan mga eskwelahan mismo bako lang sa Manila o sa abroad kundi pati digdi sa Bikol. Alagad kun ako an hahapoton lalong buhay na buhay an Bikol orog na ngunyan na panahon.

Matuga na ako na an sakuyang pigsurat batay sa mga nadadangog ko sa mga aki, nagkakarawat sa tinampo, naka-urulay-ulay ko kun may minaharapit sa sakuyang harong, an mga pigtataram kan mga pasahero sad yip, an gamit kan miyembros kan Kantong Putikon ka Sm, an mga gamit na tataramon kan sakuyang mg aka-batch sa elementarya Milaor Central School, mg aka-batch ko sa Ateneo asin Santa Isabel na totoong Bikol alagad kun minsan may mga halo-halo man.

Sa radyo baga o sa telebisyon an mga bareta sa BIkol halo-halo na lalo na kun an nagtataram lalo na kun an nagtataram si Joe Osabal, Ernie Marfel, Joel Jeremias asin Benny Decena sabi ninda mayo nang purong Bikol ngunyan ta halo-halo na, gulpi pang paradangog. An saro ngani daa numero uno pa.

Sabi kan mga barkada ko sa abroad marhay man na nagbungkaras guiraray an lenguajeng Bikolnon ta dae ninda nalilingawan na lenguaheng saindang naguimatan. Saka nanguigui sindang tunay na Pilipino.

Mabuhay an lenguaheng Bikolnon bako lang digdi sa Bikol kundi sa entering kinaban.

Mabuhay an Bicolmail, de best.