Debate kan mga Bikolista
Maogmahon ako ta dakul nang nagsusurat nin Bikol sa mga diyaryo asin social media orog na ta nadidipisilan an Facebook na mag-translate o magdakit tataramon haling Bikol pasiring English.
Marhay talagang mag-Bikol an mga Bikolano, marhay mag-English an mga Amerikano. Marhay man mag-Tagalog an mga taga- Metro Manila asin kataraid na provincia.
May kanya-kanya nang orgolyo sa sadering tataramon.
Si Dr. Goyo Castilla PhD ngani, professor sa Seattle University asin University of Washington nagsusurat na nin Bikol sa saiyang column digdi sa Bicol Mail.
Naenot kaiyan si Christian Cordero nagparasurat man digdi sa Bicol Mail nin haralabaon asin klasikong Bikolnon na nagrecive ngani nin premyo.
Siring man kadto si Vic Samson hale pang Chicago, Illinois asin si Papa Bert delos Martirez kan Ok Fm.
An mga pambihira asin matitibay na Bikol ni Fr. Wilmer Tria asin Vic Nierva may mga libro na hali sa mga klasikong obra kan mga taga-Europa asin Amerika asin iba pang mga sulnupan na nasyones.
An ogmahon akong marhay ta an mga komentaryo asin reaksyon sa facebook asin social media kadakul na mga tao bako lang digdi sa Naga o sa Bikolandia kundi maski sa Amerika, Australia, Hongkong, Singapore asin Europa Bikol na an gamit ninda. Orgolyoso pa.
An pinakahuri, ta an mga eksperto sa Bikol nagdedebate na sa tataramon na Bikol sa social media na nagtutukar kan tama asin salang gamit kan lenguaheng Bikolnon.
Kan pag-usar asin dai paggamit nin dayuhan na tataramon arog kan Espanyol, Tagalog, asin iba pa sa pagsurat nin Bikol.
Magamit pa daw kita nin mga suanoy na termino sa Bikol na gamit pa kan panahon ni Mahoma, antes mag-abot si Magellan na dai naman uso ngonyan asin dai man naiintindihan?
Magamit pa daw kita nin hararom na Bikol na hali sa mga parasurat na madudunong na sinda lang an nakaka-intindi?
Pero kun kumunikasyon an pag-oorolayan na maintindihan an pigtataram kan nagdadangog, an pigsusurat na maintindihan kan parabasa sa simple asin direktang paagui, iyan garo an pinaka-marhay.
Apuera kan interes asin pagkamoot sa lenguaheng Bikolnon an mahalaga magtao kita nin panahon na magdangog kan Bikol kan mga Bikolano, kan mga gurang, kan mga tambay sa tindahan ta iyo yan an pinaka-marhay.
An suhestyon ko sa mga ekspertong Bikolista arog ki Vic Nierva, Joe Obias, Ramon Olaṅo, Irvin Santo Tomas asin iba pa na mantang nagdadangog sinda nin radyo asin nagdadalan nin TV pagtaga-segatuhon man an mga announcer asin newscaster pati na newswriter kan saralang gamit nin manlaen-laen na termino sa Bikol na may mga halo nan in English asin Tagalog.
Arog kadtong ginigibo ni depuntang Mrs. Leonor Rojano Dy-Lliaco na inaarapodan sa telepono an mga announcer asin pigsasabihan kan sala asin kan tama kan paggamit kan lenguaheng Bikolnon.
Imbes na magka-aranggot orogma pa an mga taga-radyo asin telebisyon.
Totoo man naggad na an lenguahe buhay na buhay, gurang pero joven asin bukas na nag-aako nin mga bagong termino hale sa dayuhan o taga-luwas kan rehiyon tangarig maging makolor, aktibo asin magdanay pa an lenguaheng Bikolnon.
An Bikol dai nungka matutunaw o magagadan.