Eguls

Sa negosyo, sarong sukol ang tubo o kita. Minsan ganansya ang apod ta pagkatapos ibawas ang gastos sa kabuuan na benta nin produkto. Pag ang benta pantay o pareho sana kan gastos, bawi sana o break-even. Sa punto na mas lamang ang gastos kesa sa benta, ang apod kayan “eguls” o luge/lugi. Sa lado nin agrikultura, an satong mga paraoma asin parasira nakaka-eksperiyensiya nin pagkalugi kadaklan na beses. Naluwas na garo suertehan sana o sabi ngani “jackpotan” ang pagtanom, dai pirming nanggagana sa tinatayang kapital sa tanuman o siraaan. An pag-oma o pag-sira, bako sanang mga aktibidad na pinaghahalean kan satong pagkakan, kundi mga negosyo man na makakatao nin ganansya.

Ang satong paghiling sa eguls yaon pirmi sa pinansyal na aspeto o basehan, alagad, sa modernong gamit kan tataramon, ang eguls garo sarong pagmate na resulta nin pagkadaog asin pagiging bakong sulit. Dai na kita marayo, sa panahon nin aranihan, nababa ang presyo dara kan dakul na supply kan sarong produkto. Nagmahal ang presyo kan abono asin pestisidyo. Inatake nin peste ang tanuman. May tolong bagyong sunod-sunod na uminagi. Eguls na naman.

Romdom ko kan ako nagpopoon pa sana sa opisina, sa sarong pagtiripon, may sarong paraomang may edad na naghapot sako, “tano dai po nag-aasenso ang paraoma? ako po haloy nang paraoma, mahigos man ako, pero tano dai po ako nag-aasenso?” Bilang sarong baguhan, dai ko nasimbag tulos ang saiyang kahapotan, ta dakul sanang ikokonsiderar na bagay o factors na posibleng kawsa kan sitwasyon kan mga paratanom asin parasira. Ngonian, sa ika-katorse kong taon sa opisina, ang malinaw para sako, ang paghigos sa trabaho dai ma-asegurar nin pag-asenso. May iba pang mga bagay apuera kan kahigosan an mapaangat kan hanap buhay sa sektor kan agrikultura.

May mga pag-aadal sa mga negosyo sa America, kung ano ang mga kawsa kan dai pag-tagal asin madaling pagsara kan mga ini. Nagluwas sa mga resulta, maluyang marketing o promotion, kakulangan sa kapital, mismanagement, asin saro sa mga kawsa na dai ko inaasahan, timing o si panahon kan pag-entra asin pag-lansar kan negosyo na mas kaipuhan kan konsumidores ang saindang produkto o serbisyo. Kung ang kasabihan kadto “time is gold”, ngonian “timing is gold” na. Tamang panahon, para iwas eguls.

Mas hiling ang importansya nin timing sa agrikultura, tamang pananom sa tamang panahon nin pagtanom, si kaipuhan kan merkado, si may demand. Naobserbaran mi na may gawe ang paraoma na ang tinatanom niya segun sa tanom kan kataid na tanuman, kung sisay man naenot. Kung kamatis, kamatis man. Kung sili ang nahiling, sili naman lugod. Para maiwasan ang sobrang supply, kaipuhan igua nin kalendaryo nin pagtanom, igua nin kaaraman kan mga pangangaipo kan kada tanom, asin hinahanap kan mga nagkokonsumo. Digdi malaog ang “research” o pagsaliksik, yaon man ang internet asin halos gabos igua naman access, mas dakul na reliable website na pinaghalean impormasyon o datos, mas matao nin siertong kaaraman.

Pagiromdom. An panahon nin pagpili paabot na naman, isali ta ang agrikultura sa criteria. Dapat kaibahan ang sektor sa prayoridad asin igua nin pagtubod na ang pagpasarig kaini matao nin mas marigmat na ekonomiya. Totoo man nanggad na ang marhay na pagpadalagan may kakayahan asin kapasidad mag-bago kan mga bagay sa paagi kan pagdangog sa boses kan mga paraoma asin parasira. Sa satong tamang pagpili, maiiwasan ta ang pagmateng eguls.