EPEKTO KAN EL NIÑO: 35 banwaan sa Bicol apektado kan tig-alang
Treinta y cinco (35) kan mga banwaan sa anom na provincia sa Kabikolan apektado kan grabeng epekto kan El Niño kasunod kan deklarasyon kan Philipppine Atmospheric and Geophysical Astronomical Services Administration (PAGASA) na mapoon ngunian na Hulyo 2023 an tig-alang na mga bulan.
Base sa nakuang datus kan Departamento de Agricultura (DA) asin pinaluwas kan Climate Risk Vulnerability Assessment (CRVA 2019) na valido pa sagcod sa ngunian na puedeng tamaan nin grabeng epekto kan El Niño iyo an mga banwaan na Oas, Ligao, Pio Duran, Libon, Guinobatan, asin Rapu-rapu sa provincia nin Albay; Labo, Sta Elena, Capalonga, Jose Panganiban, Paracale asin Basud sa provincia kan Camarines Norte; Ragay, Libmanan, Tinambac, Lagonoy asin Caramoan sa provincia nin Camarines Sur; Caramoran, Viga, Gigmoto, Virac, San Andres, asin Pandan sa provincia nin Catanduanes; Milagros, Arroyo, Mandaon, San Pascual, asin Baleno sa provincia nin Masbate; Matnog, Irosin, Bulan, Sorsogon City, Juban, Magallanes asin Prieto Diaz sa provincia nin Sorsogon.
An apektado kan phenomenon magkakaigwa sana nin ‘‘below normal rain’’ mantang puedeng aboton nin tolo hasta sa limang bulan na sasapoon na grabeng tag-alang.
Sinabi kan PAGASA an El Niño iyo an pag-init nin temperatura sa tahaw asin sirangan na parte kan Dagat Pacifico asin yaon man an pagluya nin duros hale sa sirangan o easterlies. Nangyayari ini cada ika-duwa hanggang pitong taon.
AYUDA KAN DEPARTMENT OF AGRICULTURE SA PARAOMA
Si Luvella Guarin, opisyal na parataram kan ahencia nagpahayag na igwa na sindang tinataong ayuda sa paraoma sa paagi kan libreng palay hybrid seeds asin libreng abuno sa paagi kan itataong P4,000 na voucher cada hektaryang oma.
An mga paraoma nganing macierto nakaseguro an saindang paroyan magpasiring sana sa Philippine Crop Insurance Corporation.
Sa saindang datus an rehiyon Bicol igwang 85,468 hektaryang kaomahan na may patubig na daing gayo apektado kan El Niño sagcod na magkakaigwa man giraray nin produksyon nin paroy.
Alagad sa upland igwang 1,915 hektarya mantang si mga dai pang patubig maabot pa sa 34,197 hektarya na puedeng apektado kan tig-alang.
Dinagdag pa kan ahencia an epekto kan phenomenon bako lang sa mga tawo envez maging sa -tanuman asin kadagatan na pigkukuanan nin pagkakan. Huli sa El Niño, mas nag-iinit an temperature asin minahaloy an tag-alang. Naaabala an pagpoon kan tag-uran asin nababawasan an tubig-uran.
Alagad mas dikit sana an piglalaoman na mas makusog na mga bagyo lalo na sa paglaog kan panahon nin habagat.
Hinagad kan DA Bicol sa paraoma na puede pang maghabol magpa arado sa omahan mantang igwa pang mga nangyayaring pagbulos nin uran.
Sa lado kan National Irrigation Administration (NIA) igwa nang mga pighaman na plano nganing matabangan si mga apektado kan tag-alang.