F. Sionil Jose

Lunes-lunes minasugo ako nin mabakal nin Philippine Star sa centro kan Naga nganing mabasa ko sa nagririsik-risik na dyaryo, bakong sa FB o social media an column na Hindsight ni F.(Francisco Sionil Jose), an pinaka-paborito kong parasurat sagkod na magtalikod sa kinaban kan naka-aguing Enero 6, 2022 kan magpahingalo na an saiyang puso antes kuta siyang ipairaron sa angioplasty.

Antes na mabasa ko an mga sinurat niyang nobela arog kan Poon, Pretenders, an saiyang librong may titulong Why We are Hungry (Rats in the Kitchen, Carabaos in the Closet), an mga paborito kong parasurat iyo sa Nick Joaquin aka Quijano de Manila, Bienvenido N. Santos na sakuyang mentor sa The Grass Roots literary magazine kan University of Nueva Caceres, Jose Garcia Villa na sarong poet o makata sa tataramon na English, si Luis G. Dato, sarong Bikolano, si Conrado de Quiros, asin si depuntong Nick Prieto saka nagkakapira pang iba.

Pero kan makahapit ako sa La Solidaridad, an bookstore ni Manong Frankie sa Ermita, Manila asin nakabakal ako kan nagkakapirang libro niya arog kan Rosales Saga, naguin idolo ko nang parasurat na Pilipino sa tataramon na English si F. Sionil Jose. Asin dai ko na binubutasan an saiyang column sa Star poon kaidto.

Maski an tataramon na Bikol an gusto kong paurogon asin isurat y basahon kan kadaklan bako lang nin mga Bikolano kundi pati kan ibang Pilipino asin kan mga dayuhan patin kan mga Amerikano.

Ta pano an saiyang lenguahe sa tataramon na English simple, madalimg maintindihan nin ordinaryong parabasa, bilang sarong taga-baryo, sarong Pilipino asin namomoot sa sadering banwaan.

Saro siyang National Artist sa Literature, saro siyang Ramon Magsaysay Awardee on Journalism asin lider nin mga parasurat bako lang sa Pilipinas kundi sa enterong South East Asia.

An saiyang mga sinurat na estorya, nobela, artikulo, opinion, columns ipigdakit sa bale 28ng tataramon sa enterong kinaban asin konsideradong pinaka-dakul na parabasa kan saiyang mga sinurat sa bilog na kinaban.

Medyo kontrobersyal si Manong Frankie ta maski ngani paborito niya an tataramon na English, konbinsido siya sa Amerika na nagtao nin Public Education sa mga Pilipino pero pag-abot sa politika independiente an saiyang paninindugan.

Kontra siya sa kolonyalismo lalo na an kolonyalismo mismo laban sa kapwa Pilipino, kalaban niya an mga elitista asin oligarkiya, tubod siya na palpak an administrasyon ni Cory ta garo man lang ipinadagos si kapalpakan ni Marcos pakatapos kan EDSA , kontra siya sa pagreynar kan ABS-CBN sa aire maguin sa TV o sa radyo bako sa ngaran nin libreng pamamahayag kundi sa mga abuso kaini lalo na an mga pagbalga kan ley asin dai pagbayad nin tamang buwis asin dai pa lang nahahaloy pigtatsaran niya si Maria Ressa kan Rappler na nanggana daa nin Nobel Peace Prize kan nagtalikod na taon apesar mayo man lamang ining sinurat patungkol sa katoninungan kan kinaban asin pagpa-asenso kan mga kinapobrehan.

Nagtutubod siya na si Ressa ahente kan mga nasyones sa sulnupan asin an solamenteng trabaho iyo an tukdulon an nakatukaw na gobyerno Pilipino.

Narisa ko an mga reaksiyon sa Facebook asin social media kan mga Bikolano, may mga Atenista, may mga Isabeleni na nagtutubod sa dakulang kontribusyon ni F. Sionil Jose sa kinaban nin pagsurat pagsurat, literature, politika asin mass media.

Nagpoon siya kan saiyang pagsurat poon aki pa sa lindong nin mga simpleng paratukdo sa elementarya duman sa Rosales Pangasinan, inspirado ni Dr. Jose Rizal sa pagsurat kan Noli asin Fili, nag-adal sa Manila, nagtrabaho sa mga dyaryo asin magazines asin naguin kagalang-galang na parasurat bako lang sa Pilipinas kundi sa bilog na kinaban.

Nagtapos siya kan saiyang biyahe bilang parasaurat tungkol man guiraray sa kompleanyo kan sadering banwaan na Rosales asin an pinaka-ultimo an saiyang surat para sa sadering maisog na puso na nagpalawig kan saiyang buhay sa laog kan 97ng taon.

Paaaram Manong Frankie. Paaram F. Sionil Jose, dai ka nungka malilinganwan pati an saimong mga sinurat sagkod nuarin pa man.