Istoria ni Lola

Kaidtong panahon, kun nag aagaw-agaw na an diklom asin liwanag saka nag uuran-uran sa luwas, inaapod na kaming mga maku-apo ni Lola nganing mag dangog sa mga istorya niya.

Saro ining paagi nganing dae kami mag para kawat sa banggi, kan mga papel ming baroto, sa mga canal na baha na kan uran. Saro man ining paagi na maka nuod kami nin mga marhay na leksyon sa paagi nin mga istorya niya. Uya tabi an sarong istorya na dae ko malilingawan lalo na ngunian na madali na naman an “Aldaw kan mga Kalag” asin “Todos los Santos”:

Kaidtong panahon na dae pa na Ikaduwang Gera Mundyal, may katabang si Lola Pacita saka si Lolo Pitong na nasa-sarigan nindang marhay. An pangaran niya iyo si Ambrosia. Ataman asin miembro na kan pamilya an trato ninda ki Ambrosia.

Pirmi nindang pig uumaw sa gabos si Ambrosia. Maski daa may nawawalat na pirang sentabo o pirang pesos sa lamesa o kun saen man sa harong, mayo daang maski sarong sentabo an nawawara.

Saro sa mga responsabilidad ni Ambrosia iyo an pag sapna. Kaidto, bago mag sapna nin bagas, pig lalatag nguna an bagas sa sarong nigo saka wina-wagwag. Tapos pinipilian asin hinahalian ini nin mga naka salak na saradit na gapo o paroy.

Mientras pinipilian ni Ambrosia ining nasa nigong bagas, may ugali siyang mag nguya nin mga tipasing bagas. Dae ini aram na Lola. Sa pag tubod ni Ambrosia bako man ining pag habon ta ano man an kantidad kan saro o duwang tipasi kada sapna niya.

Sarong aldaw nag paaram si Ambrosia na mag bakasyon nin duwang semana. Tinugutan siya ni Lola. Bibisitahon niya daa si mga partidaryo niya sa sarong haraning barrio.

Sarong nag uuran-uran na bangi, pagka lihis nin mga sarong semana, may nadangog si Lola asin si Lolo na may nag tutuktuk sa ibaba kan harong.

“Siisay iyan?” Hapot ni Lolo.

“Ambrosia po?”

“Ambrosia, huna mi sa sarong semana ka pa maabot. Dagos ka na sa kwarto mo.”

Kan mga panahon pirmi sana naka bukas an mga pintuan asin bintana mi maski bangi, sarong dae mo na magigibo ngunian na mga panahon.

“Pasensya na po pero patawadon po nindo ako.”

“Patawadon? Patawadon sa ano?”

“Sa pag habon ko po nin mga tipasing bagas. Baka mawara po si tiwala nindo sakuya.”

“Ano? Mayo iyan. Tano ta kaipuhan ka mag hagad nin tawad?” Simbag ni Lolo.

“An sabi po kaya ninda, dae po daa ako makaka pahingalo kun dae nindo ako patawadon.”

“Siempre patawad ka na, maski mayo man dapat ipatawad. Sige mag pahingalo ka na sa kwarto mo”.

“Dios mabalos pong marhay sa gabos.”

Kan pag tanaw otro ni Lolo sa ibaba, nahiling niya si anino ni Ambrosia na nag laag nin sadit na carton na bag na tsokolate an

kolor, sa ibabaw kan lamesa.

“May pasalubong na naman na paborito kong tsokolate si Ambrosia.” An sabi ni Lolo ki Lola.

“Paki laag na lang sa kwarto iyan pasalubong.” An simbag ni Lola.

Sunod na aldaw, na riparo ni Lola na dae pa mata si Ambrosia nganing mag tabang sa ritwal nindang oro-aldaw na mag bahog sa mga ataman ni Lolang manok, ayam, asin mga samput na ikos. Sa pag mati ni Lola baka na pagal sa byahe si Ambrosia kaya turog pa.

Mientras nag iinspeksyon sinda kan mga tinanum, may nag abot na lalakeng medyo may edad na. Nag pa-midbid si lalake na sobrina niya daa si Ambrosia. Nag pasiring daa siya kina Lola asin Lolo nganing ipa aram personal na nagadan na si Ambrosia. Tolong aldaw na daang naka agi.

“Pero imposible iyan. Yaon siya digdi. Nag abot siya kasubangi. Nasa laog siya kan kwarto niya!”

Mayong tawo sa kwarto.

Nagiromduman tulos ni Lola si pasalubong na carton nin tsokolate. Dalagan tulos si Lola pasakat sa harong nganing hilingon kun anong nasa laog kan carton.

Pag bukas ni Lola kan carton, bakong tsokolate an laman.

“Kami lang ni Ambrosia an nakaka aram kun anong gustong sabihon kaini.”

Bagas si laman kan carton na bag.

Tulos tulos nag pasiring sa Naga Katidral si Lolo saka si Lola.

Base sa kostumbre asin pag tubod ninda, nag pa misa sinda para sa katuninungan kan kalag ni Ambrosia.

Kahanga hanga an mga istorya ni Lola na nakaka pugol sakuya na mag luwas asin mag kawat kan mga papel kong baroto sa mga canal, sa mga bangging nag uuran-uran.

Dios Mabalos po.