Maghapot kita ki Father

Dear Father,

Ano ta dai pigpapatuom sa mga Catolico an biblia? Ano an tamang paghiling kaini kan mga Catolico?

An minagalang, Raissel

Dear Raissel,

Kadaklan sa mga Catolico bihira magbasa nin biblia. Bihira an Catolico na may debosyon sa pagbasa kan biblia aroaldaw. An mga Catolico nagsasarig sa biblia, pero igwa sinda nin mga ritwal para mas lalong magluwas an tunay na kahulugan kan biblia.

Sa kapinonan kan Cristianismo, an Tataramon nin Dios iyo an dinadangog. An halaga kan biblia sa mga Catolico mahihiling sa pagsusog kan kasaysayan hale sa pagdangog kan Tataramon pasiring sa paghiling, pagkanta, pagbasa, pagpamibi asin pagsabuhay kan Tataramon nin Dios. Arog kan mga Hudiyo kaidtong panahon, an mga enot na Cristiano nag-iiristoryahan habang nagkakarakan.

An Cristianismo sarong istorya — marahay na bareta — na pinapasa-pasa hale sa sarong generasyon pasiring sa sunod na generasyon. Sa pagkamundag, buhay, asin pagkabuhay-liwat ni Jesus nabago an dalagan kan istorya. An pamilyar na istorya kan banwaan na Israel nag-iba an kolor kan ini hiniling sa kontexto kan Pagkabuhay-liwat ni Jesus. An enot na simbahan nagpoon nang magsurat kan mga istorya, dai na nagbabarabago an detalye, asin mas harayo na an naaabot kaini.

Pagkatapos kan ikaduwang century, an apat na evangelio (Mateo, Markos, Lukas, Juan) asin an mga surat ni Pablo, Pedro asin Juan iyo na an minabilog kan Bagong Tipan. Kun mayong printing press, an mga libro kan biblia pigtyatyagaan kopyahon gamit an kamot. Bihira an biblia kaidto asin mahal kun babakalon. Ipinaniwala sa mga diacono, padi asin obispo an pagpahayag kan biblia sa Latin sa Roman o Western Church. Pigpapaliwanag ini sa mga lenguahe na naiintindihan kan mga tawo (kadaklan sainda dai tataong magbasa). An mga magurang nag-iistorya sa mga aki kan mga istoryang hali sa biblia. An istorya kan mga Santo nagin bantog man kaidto. An Gregorian chant dakula an tabang para magiromdoman an Tataramon nin Dios sa paagi nin pagdangog.

An mga prusisyon nakatabang man magpahiling nin mga istoryang hale sa biblia. Si San Francisco de Assisi kan 13th century pigmukna an belen para ipahiling kun páno nangyari an istorya kan Christmas. An mga stained glass windows asin mga imagen na yaon sa mga simbahan nakatao man inspirasyon sa mga Cristiano. Para sa mga Catolico yaon din an mga sacramento na base sa biblia asin dalan pasiring sa kabanalan. Sa mga sacramento din binabasa an Tataramon nin Dios.

Kun siring dai na kaipuhan tuomon kan mga Catolico an biblia ta ini nakagamot na sa mahiwas na mga tradisyon kan Cristianong pagtubod. Napapalaman na sa mga sacramento, ritwal, religious art, architecture asin mga debosyon an laman kan biblia. An mga Catolico ngonyan, nadadangog, nababasa, nahihiling, kinakanta asin pinapamibi an biblia. Mayong madaog kun an biblia isinasabuhay na pano nin pagtubod, paglaom asin pagkamoot.

An minagalang, Fr. Bill

billparisadmu@gmail.com