Matapo asin halipot an sinublian na buhay

Sarong taon na ngonyan na Marso 17 kan lukduan kita bako lang sa Pilipinas kundi sa enterong kinaban kan pandemyang inaapod na Covid 19.

Kadakol talagang pagbabago huli kan lockdown bako lang sa Metro Manila, sa Amerika, sa Englatiera, maski sa Africa kundi maski digdi sato sa mga provincia.

Enot, pigbarikadahan na an mga kalye mala ta dai na kita nakakaruluwas sa harong asin dai makabiyahe.

Sige lang lugod kan karakan kaya naggarabat asin nagdakula si hawak.

Orontok si trabaho. Kadaklan sa harong naggigibo por medyo kan pig-aapod na work from home, may mga taga Manila ngani nagtatrabaho nag-uruli sa provincia sa saindang mga harong naggibo kan saindang opisina o kompaniya sa paagui nin internet kaya may nahahaman na, maysuweldo pa.

An problema si mga pehon si mga construction workers, aldawan na mga trajabador, mga tsuper asin iba pang mga kasaraditan ta nawaran ingreso apektado an pagbuhay asin hanapbuhay kan pamilya.

Ako ngani personalmente pati an regular na check-up o pagpakonsulta sa doktor naapektaran huli sa lockdown. Huli ta dai ako makapa-Naga asin magpa-doktor kan sakuyang mga mata, dai ako makabakal kan sakuyang eyedrops kaya nagdurugo an sakuyang mata kaya nagrumarom an sakong pagheling partikularmiente saw ala.

Ikaduwa, nagdakula si tulak ko ta dai na ako makalakaw sa palibot sa centro kan banwaan asin pasiring SM Naga kun saen naghaharalat kuta na an sakong amigo na taga-media, politiko asin kapwa pensionado.

Palibhasa solo sa harong nagkua ako nin alalay tanganing magluto, maglaba, magabi sa natad, maglinig sa harong asin magsaod sa talipapa.

Marhay ngani ta igwa akong mga aki na pigtataga-hapit ako hali sa harong pasiring sainda saro o duwang beses sa laog nin semana tanganing makaheling man ako nin ibang vista asin makaka-ulay nin ibang tao na may social distancing.

Antes kan Covid nakakalakaw-lakaw akong wego lempyo an lalawgon, mayong maskara, mayong maski dawa anong tahob na pig-aapod na faceshield, kun minsan abra siete o arakbayan saka an mga barkada, arabbrasahan o kurugusan pagnagkahelingan alagad poon kan Marso distancia o taway-taway amigo o amiga, an pig-aapod na social o physical distancing tanganing dai maka-ulakit o dai maulakitan nin corona virus.

Sang-taon na ngonyan dai lamang ako nakaheling Manila apuera sa TV screen o mga pangyayari sa abroad nadadalan lang sa cable TV o social media.

Si kompleanyo ko ngani limitado sana sa miyembros kan pamilya mala ta kan maheling sa Facebook si karakanan nahinakitan pa kan mga balae asin mga amigos y amigas asin mga barkada.

Si mga okasyon man kan mga amigo intimo na napangakuan na aatindiran bigla na-snub last hour dahil sa health protocols. Hinanakit man giraray an sinapo.

Sa pagkakan dai puedeng maghungit nin dakol ta sa mga seniors na arog sako baka mag-over weight o magkaskas an tibok kan puso.

An pinaka grabe an magbilar sa gadan na dai ko pigpapaltahan kan ako mabagsik pa asin bako pang senior pero ngonyan maski harani pa an relasyon halimbawa pinsan asin padihon dai na makadulok ta biglang nababaghat.

Mala ta sarong beses nagduman ako sa sakuyang amigo intimo marhay an sakong kamugtakan alagad kinaagahan biglang nagruluya asin tulong aldaw na dai nakabuhat sa higdaan.

Sarong problema sa pagpapadoktor ta atang halawig an pila dai ka basta-basta makabisita sa clinic ni doktor ta may appointment pa mga saro o duwang semana antes kan check-up.

Pigmamasdan ko an mga kaakian na nag-eereskwela nagbago an saindang paagui pag-adal dahil sa modular, blended asin on-line.

An mga magurang dati dai nag-iintindi sa leksyon, homework asin assignment kan mga aki pero imbuelto na ngonyan ta an mga leksyon sa eskwelahan pigpapadara sa harong kun sain an mga hapot pigkukua kan mga magurang .

An mga magurang nakakanood nang magamit gadyet. Nasa isip na nindang permi bako lang an pagkanood kundi an futuro kan mga kaakian.

Saka marhay palan an may mga maku-apo ta nakakapabagsik sa salud asin nakakapakusog sa tuhod kan mga lolo asin lola kaya minalawig pa an buhay. Harayo pati an helang.

Ano man daw ta mas padangat kan mga lolohon asin mga lolahon an mga maku-apo kesa an saindang mga aki?

Ano man kaya ta mas karinyoso an mga apo kesa mga aki na ritubador asin dai nagtutubod sa mga sugo?

Maski maluya an negosyo an mga negosyante naghirigos asin nagsaray lugod nin kuarta bako lang paganansiya kundi pagtabang sa mga empleyados asin empleyadas asin iba pang nangangaipo.

An mga ordinaryong trahabador maski an iba nawaran nin kayod pero nakanood magtaranom-tanom sa natad nin mga gulayon, prutas asin iba pang panamnon kaya dai sinda magugutom.

Bako lang sa mga provincia kundi pati sa mga edefiscio sa ciudad nakanood an tao na magtaranom maski sa haralangkaw na eskalon.

Dati-dati an mga nag-eerestar sa mga subdivision na dai nagtitirinohan, dai nag-iirintindihan ngonyan nakanood mag-aramigohan asin magdaramayan.

Igwa ako nin mga amigo asin kabisto na abang babagsik pa kan sarong taon pero bago naglockdown pero biglang nagkawarara o nagtalikod sa kinaban arog ki Jojo Villafuerte, Eng. Louie Jallores, Engr. Leon Reyes, Engr. Babet Perez, Lino Javier, Mely Bascuṅa, Ninang Rusting Parada y Amoranto, Dante Jimenez, Franklin Alemania, Emil Saavedra asin iba pa na binarawian nin buhay na dai ko lamang inaasahan. Oto na sinda sa ikaduwang buhay.

An buhay palan matapo, puede kang magkahelang maski anong oras, puede kang magtalikod sa kinaban.

An naitukdo kan Covid 19 iyo na gurano man kita ka puderoso, kayaman, kabaskugan, kakusog kan satong hawak pero maski anong oras puede kitang magkahelang asin magtalikod sa kinaban.

An problema ta an kadaklan sa satuya dai yan aram.