top of page

Mga Asyano, mga Pilipino magkaburunyog kontra racismo



Para sa mga nagmamakulog na mga Pilipino digdi sato asin duman sa abroad, may nag-aarab-adab na isyu ngonyan…


An grabeng pag-api, pag-menos asin pagkulog sa mga Asyano partikularmente mga Pilipino na nagtatrabaho asin nag-eestar duman sa Estados Unidos de Amerika. Nagruruluwas na sa mga bareta sa radyo, telebisyon asin diyaryo an maka ngirhat na pangyayari duman.


Kan Huwebes Santo nagluwas an bareta sa telebisyon na an itom na suspetsado na nagsipa, nagtumban asin nagtabuga sa sarong senior citizen na Pilipina na arestar na kan awtoridad.


Segun sa report kan New York Times sinabihan pa kan suspetsado an may edad na Pinay na “bako ka man taga digdi”.


Nagpoon na an pig-aapod na Asian Hate Crimes sa US sa estado kan Georga sa ciudad kan Atlanta. Igwa man nin mga pangyayari sa parteng East Coast asin sa California kun sain kadakul an mga Asyano orog na an mga Pilipino.


Huna ko baga tapos na an racismo sa Amerika. Nadaog na si Donald Trumph dahil sa isyung ini.


An sabi tapos na an pag-api kan mga mayoriyang puti sa mga itom o an pig-aapod na African Americans. Ngonyan an mga itom na dati eu an api, iyo na ngonyan an mga abuser asin mapang-api.


Ngonyan pati an Presidente kan Estados Unidos iyo na si Joe Biden kan Democratic Party na nagtutubod na dapat paro-pareho an tratamento sa mga tao anuman an kolor kan kublit.


An makulugon na marhay sa nangyari sa 65 anyos na Pilipina na kinulugan kan daing ugaling itom ta sa kataid na edifecio sa itaas may 3ng lalaking nakatanaw sa bintana pigheheling an nangyari pero dai man lamang nagsurog o nagsaway, nag-ngingirisi pa.


An kampanya ngonyan kan mga Asyano lalo na kan mga Pilipino na punduhon an Asian Hate Crime. Maki-aram an gobyerno Amerikano, an mga nanunungdan, asin an mga Asyano asin Pilipino mismo na magkaburugkos sa pagkontra kan salang pasistemang ini.


Totoo may mga TNT’s o mga “tago ng tago” na illegal na nakaralaog sa Amerika pero nakakaagaw sa trabaho kan ibang mga puti asin mga itom na mga hugakon, dai nag-ereskwelang tultol kaya aranggot sa mga Pilipino lalo na maski TNT may mga trabaho. Igwa pa ngani nakakalaog sa US Navy asin Army.


Poon pang masakop kan Amerika an Pilipinas kan 1900’s nagpoon nang mangaturugan an “little brown Americans” na makaduman, mag-estar asin magtrabaho sa Amerika ta halangkaw an sweldo, may demokrasya asin libertad asin suboot patas an trato sa gabos na tao.


May mga government pensionado na nag-eereskwela duman, naguin ciudadano an iba dai na nag-uruli sa Pilipinas, naka-agom na ngani nin puti o itom asin duman na nagka-igwa nin mga pamilya.


An kadaklan nag-apply nin US citizenship maski masakit pero nagpursige. Pag-abot duman pig-petisyon man an mga miyembros kan pamilya digdi asin kan makaabot duman, duman na nag-ereskwela asin nagtatrabaho.


Dakul mga juvenes na lalaki na nagpasar sa US Navy an nag-arasenso duman, an iba nag-uruli digdi paka-retiro asin sa Pilipinas na nagpasasa kan saindang mga dolyar na pension na nag-eerestar digdi na nabubuhay garo mga hade.


Ehemplo an mga taga-Nabua Cam. Sur, na may pinak-dakul na US sailors sa Estados Unidos na naka-erestar kadaklan sa San Diego, California. Sa Filipino Community sa San Diego an pista kan Nabua pig-cecelebrar duman dahil sa biyaya kan paguiguin mga Amerikano, ciudadano, o mga retirado maheling mo an mga abang gagayon asin dakakulang harong sa Nabua asin pagtaraid na banwaan.


Pati sa kamposanto kan Nabua an mga pantyong may tatak pang US Navy asin an celebrasyon kan pistang mga gadan garo pista, bongga, engrande, may circus pa.


Arog kaiyan an pag-apreciar nyato kan buhay Amerikano na pigtao satuya na mga Pilipino asin Asyano dahil sa trabaho asin dolyar. Sabi kan sakuyang kaklase na maetro duman sa Nueva York, an top ten sa mga eskwelahan duman kadaklan mga Asyano, may mga Pilipino pa.


Lalo na sa numero o mathematics mga Asyano an nangengenot kaya bakong makasupog ta an kadunungan na iyan pig-kokontribuer sa ekonomiya kan Amerika.


Maski an mga paratukdo duman lalo sa estado kan Texas daog kan mga haling Pinas an mga puti. Example si Flabel Contreras Faburial na dating principal kan Naga Parochial School.


Sabi kan sakuyang pinsan na titser sa Texas maski siisay na ordinaryong paratukdomg Pilipino pwedeng ikomparar o daog pa an mga Amerikano. Maski ngani daa sa English daog ta pa an mga puti o itom sa linya nin edukasyon.


An daing data lang ta dakul an na-uuri.


Panahon na ngonyan na maghiriro kita bako lang sa Amerika kundi digdi sa Pilipinas asin sa enterong Asya na kontrahon an daing datang gawing ini kan mga puti asin itom sa mga Asyano na nagtatrabaho man lang duman.


Baka nakakalingaw sinda na an Asya iyo an pinaka-dakulang kontinente asin may pinaka-dakul na tao sa mundo. Mahihigos pa asin matarom an isip. Kun iisipon kitang little brown Americans sa luto nin Diyos kita an pinaka-marhay ta bako kitang tutong o maitom o puti na hilaw kundi tamang-tama sana sa pagheling asin pamarong.


Kun bako kita siisay, kun bako ngonyan nuarin kita magkakaburunyog tanganing ipaglaban an satuyang deritsos asin mismong pagkatao?.


bottom of page