Mga Nanudan Ko sa Rehiyon Dos

Kan enot na semana kan bulan na ini, nagbiyahe ang saindong lingkod pasiring sa Tuguegarao City kan Region II, pag mag-atendir nin sarong workshop para sa paggibo nin National Roadmap para sa National and Peri-urban Agriculture Program o NUPAP kan Department of Agriculture (DA) poon 2026 hasta 2030.

Sa laog kan apat na aldaw na workshop, nagheras ang mga representante kan manlaen-laen na sektor arog kan academia, pribadong sektor, asin mga agencias de gobierno nin mga ekperiyensya sa pag implementar kan urban and periurban agriculture program sa saindang mga lugar. Ang NUPAP pinonan iimplementar kan DA kan taon 2022, kumpara sa ciudad nin Naga ang urban agri program nagpoon kan taon 2020 sa paagi kan City Ordinance 2020-095 o ang Urban Agriculture Ordinance bilang kasimbagan sa pandemya asin sa pangangaipo nin food security.

Sa nasabing aktibidad, nagkaigwa kami nin pagkakataon makabisita sa mga kataraid na municipio nin Gamu asin Quezon sa probinsya nin Isabela. Poon Tuguegarao hanggang sa mga nasabing banwaan, mainit ang panahon. Ang saro sa mga rason kan init, lalo na sa bulan nin Abril, iyo ang palubog na topograpiya kan Cagayan Valley. Paglaog nin Deciembre, nasabi samo, na malipot man daang maray ang panahon.

Sa municipio nin Gamu, Isabela binisita mi ang integrated urban agri demo site sa Isabela Experiment Station, duman nahiling mi ang mga stratehiya kung pano ma-maximize ang sarong 1,000 sq.m. na lote. Igua sinda nin mushroom production, goat, peking duck, vermicomposting, free-range chicken, asin greenhouse na may hydroponics. Kada set-up igua nin cost and returns na nakalaag sa tarp para mahiling kan mga nagbibisita ang potensyal na ganansya bilang investment.

Pagbisita mi sa Quezon, Isabela ang saindang Livelihood and Training Center, bigla man nagbulos ang makusog na uran sa lugar. Duman nahiling mi ang saro saindang proyekto nin pagbuhay nin melon sa paagi nin hydroponics. Dai mi man nahiling si aktwal na tanom kundi nakanamit kami kan saindang melon ice cream. Masiram. Si iba, pinalaman pa si ice cream sa tinapay na tinao ninda kaibahan kan pancit kabagan na ang noodles gibo sa oyster mushroom. Makababasog na mirindalan.

Saro sa mga nanudan ko sa biyahe, iyo ang inalokar na budget kan Region II sa agrikultura kan nakaaging taon, uminabot nin 8 bilyones de pesos. Ang 6 bilyones nilaag sa mais o corn sector kan rehiyon asin ang halos 1 bilyon, sa paroy o rice sector, ang natatadang lampas 1 bilyon linaag sa iba pang programa asin mga proyektong iniimplementar.

Saro sa mga naobserbaran ko iyo ang makusog na tutok o focus ninda sa agrikultura, bakong limitasyon ang init o lipot kan panahon. Ginibohan ninda nin paagi. Garo si mga nadadangog kong mensahe kadto na ang Pilipinas mayo man nin winter, mayo man snow na mapundo kan pagtanom. Igwa kita nin mga bagyo pero puede kitang makatanom sa bilog na taon. Kaipuhan gibohan stratehiya. Iyo baga.

Gusto ko magpasalamat sa Focal Person kan NUPAP/F2C2 kan DA Region 5, si Ms. Yen sa oportunidad na makaiba sa workshop asin makapagheras kan mga nanudan ta digdi sa Naga sap ag-implementar kan satong programa manungod sa urban agri. Salamat man sa Group 2, si mga nakaiba ko sa workshop, ki Sir Ed kan CavSU, Aix kan MMDA, Rey Jhon asin Etchie kan Region 11, Jani kan PCAF< Elaiza kan BPI, Roni kan DA NUPAP asin sa bagong kabisto si Mikki kan Denso Philippines. Salamat sa marhay na iristoriahan asin iribanan sa ciudad nin Tuguegarao.