Negatibong Reaksion sa Maharlika Wealth Fund

Ano ta grabe an negatibong reaksion kan mga Pilipino sa plano o proposal kan gobierno na magka-igwa nin inaapud na Maharlika Wealth Fund (MWF) na kukuanon an pondo sa pension kan mga Pilipino sa SSS, sa GSIS, saka sa ibang Government Funded Institutions (GFIs) arog kan Land Bank saka Development Bank of the Philippines (DBP).

An pondo kan SSS saka kan GSIS hale sa mga kontribusyon kan mga Pilipino na nagtrabaho asin nagtratrabaho pa nganin pag-abot kan panahon igua sindang pag-kukuanan nin pension. Sa simpleng tataramon, kuarta kan mga tawo, bako kan gobierno, an nasa kaban kan SSS saka kan GSIS. Kun baga, mina-manage lang kan SSS saka kan GSIS.

Ano ta biglang gustong gamiton kan gobierno an kuartang bako man ninda?

Sa pinaplanong P275 bilyon na pondo sa enot na taon kan MWF, P125 bilyon an kukuanon sa kaban kan GSIS tapos P50 bilyon naman sa SSS. An balanse kukuanon sa Landbank (P50 bilyon), sa DBP (P25 bilyon), sa Gobyerno Nasional (P25 bilyon).

Matapos isumite kan mga esponsors kan Nobiembre 28 an House Bill 6398 na iyo an mamukna kan MWF, nakalusot tulos ini sa House Committee on Banks and Financial Intermediaries sa laog nin tolong aldaw; mabilis pa sa alas kuatro.

An nakakangalas ano ta minamadali na maaprubahan tulos an HB 6398 kan Kongreso? Mayo man remalasong mangyayari sa Kongreso kun dai tulos maaprubaran an HB 6398. Suba ngani kan saro kong amigo, “Maski maaprubahan tulos an bill na ini, halangkaw pa man giraray an presyo kan sibuyas!”

Pero dai na dapat ako mag-ngalas ta an mga darakulang tawo na nasa likod kan House Bill 6398 mga kapamilya ni Presidente Bongbong Marcos asin mga deputadong balimbing na mga maka-Marcos.

Enot, an nag-introdusir kan HB 6398 sa Kongreso iyo si House Speaker Martin Romualdez, na pinsan ni Presidente Bongbong Marcos, saka si House Majority House Speaker Sandros Marcos, na aki kan presidente. Sinuportahan man an bill ni Deputado Yedda Romualdez, na agom kan House Speaker.

Saro sana man an gustong sabihon kaini: Na mismong si Presidente Bongbong Marcos an may kagustohan kan MWF na pig-konpirma ni Deputado Joey Salceda sa interbyu niya ki Karen Davila sa Headstart.

Mayo man maraot kun magka-igwa nin “sovereign wealth fund” na gagamiton kan gobierno nganin makapag-invest sa manlain-lain asin darakulang proyekto asin iba pang mga assets, sa luwas o laog kan Pilipinas. Pero depende ini kun igwa an gobierno ni sobrang kuarta (excess funds) arog kan ibang mayayaman na nasyon na may mga “sovereign wealth funds.” Kaso lubog pa ngani sa panluwas na utang (external debt) an Pilipinas. Kaya sabi na naman kan amigo ko, “Wrong timing talaga.”

Sabi kan mga mananaliksik, sa katapusan kan nakaagin Setyembre 2022, an panluwas na utang kan Pilipinas uminabot na sa P13.52 trilyon.

Kaya an proposal na gagamiton an kaban kan SSS, kan GSIS saka kan ibang GFIs salang marhay ta mayong kasiguraduhan na dai malulugi an MWF. Pano kun malugi? Isay an accountable? Pano an mga pensionado?

May mga nagsasabing igwa man daang mekanismo arog kan i-establisar na oversight committee o arog kan Commission on Audit (COA) na maripaso o mabantay kun pano pinapadalagan an MWF o kun pano ginagastos an kuarta. Totoo yan. Pero aram man kan kadaklan na talamak o lakop an korapsion sa gobierno. Kun minsan an mga oversight komiting ini mayong taludtud; anas lang porma. Madali pang imanipola o takuton kan mga nasa poder.

Kan minukna ni Ferdinand Marcos Sr. an Coconut Levy Fund (CLF) kan 1971 nganin suportahan an mga para-tanom nin niyog, ginamit baga an kuarta kan mga cronies ni Marcos nganin bakalon an United Coconut Planters Bank (UCPB) saka kontrolon an San Miguel Corporation.

Anong nangyari sa P10 bilyon Pharmally scandal? Mayo baga. Onseng senador an dai nagpirma sa resolusyon kan Blue Ribbon Committee na kasuhan si mga opisyales kan gobyerno saka kan Pharmally na inbwelto sa darayaan pagbakal nin mga gamit asin medisina kontra covid.

An numero unong problema kaya kan gobierno sa Pilipinas iyo an korapsion. Kultura na kan kadaklan sa mga nasa gobierno an magin korap asin magpalusot nganin dai makasuhan. Kun may nakakasuhan man o napripriso iyo an mga saradit na sira lang. An darakulang sira sige pa an ralangoy-langoy, naghahanap pa nin madidelensiahan. May mga plunderers ngani na miembro pa kan senado ngunian.

Kaya naiintindihan ko kun tano an kadaklan sa mga Pilipino kontra sa MWF ta ini siguradong magigin source nin korapsion.

Sa puon pa lang nahiling tulos kan mga tawo na dakulaon an magigin papel ni Presidente Bongbong Marcos sa MWF. Bako lang na pinsan asin aki niya an promotor kan MWF, kundi sia mismo an magigin chairman kan korporasyon. Obvious na marhay.

Pag-abot sa kredibilidad basa na an papel kan mga Marcoses. Dai pa ngani nabayad an pamilya sa sobrang P200 bilion na estate taxes. Pag-abot sa pagigin onesto, may kwestion sa pagkatao kan presidente.

Kaya sa opinion ko, apuera sa korapsion sa laog kan gobierno, “trust Issue” an saro pang rason kun ano ta gulping Pilipino an habo sa MWF.