Pahayag
Pahayag Publiko kan Multi-Sektoral na mga Grupo asin Indibidwal dapit sa Pagbalgar asin Pag-daing Respeto kan PNP-Naga sa Konstitusyonal na mga Derechos kan mga Namamanwaan na Maguibo nin Matuninong na Pagtiripon sa mga Lugar Publiko siring kan mga Plaza sa Naga sa Pebrero 25, 2024
Sa mga nakaaging duwang taon, namansayan kan mga nagkakapirang grupong sibiko asin mga pulitikal na organisasyon na garo tinutuyo kan PNP-Naga, sa pagtugot kan LGU Naga, na esabotahe an komemorasyon kan mga anibersaryo na mga historical na pangyayari sa satuyang nasyon. Ini orog na gayo kun an siring na komemorasyon dae tinatawan nin marhay na pabor kan mga presenting poderoso na nakatukaw sa pwesto nin gobyerno. Arog na lang kaining nag dadangadang na ika-38th na anibersaryo kan EDSA People Power Revolution sa Pebrero 25, 2024.
Sa nakakainsulto asin risadong pang-gagala kan PNP-Naga, ipina-reserba kaini sa Mayor’s Office an gabos na mga public plaza sa Naga sa maabot na Pebrero 25. Ini an Plaza Rizal, Plaza Quezon, Plaza Quince Martires, Plaza Barlin pati an Plaza Oragon. An katuyohan daa kan PNP-Naga na gamiton an mga plaza iyo daa an saindang “outreach” o kun ano man an kahulogan kayan. Bako man garo mga patal an mga Nagueño na patubodon kan ano man mawot kan pulisya sa siring na estilo ninda, na esasabay na gayo an “outreach” ninda sa selebrasyon asin pag-rumdom kan 1986 People Power Revolution. Ini sarong pagbalga asin pag ulog-ulog kan konstitusyonal na mga derechos kan mga tawo na ginagarantiyahan kan 1987 Konstitusyon kan Pilipinas:
“Section 4. No law shall be passed abridging the freedom of speech, of expression, or of the press, or the right of the people peaceably to assemble and petition the government for redress of grievances.”
Ini man pina-otob kan Batas Pambansa Blg. 880: AN ACT ENSURING THE FREE EXERCISE BY THE PEOPLE OF THEIR RIGHT PEACEABLY TO ASSEMBLE AND PETITION THE GOVERNMENT FOR OTHER PURPOSES.
Sabi sa Section 4:
“However, no permit shall be required if the public assembly shall be done or made in a freedom park duly established by law or ordinance or in private property…”
Ini man tinubod man sa Naga kan ORDINANCE NO. 2006-014: AN ORDINANCE ESTABLISHING A “FREEDOM PARK” PURSUANT TO BATAS PAMBANSA BLG. 880 AND DESIGNATING PLAZA QUINCE MARTIRES FOR SUCH PURPOSE, PRESCRIBING TERMS AND CONDITIONS THEREFOR, AND IMPOSING PENALTIES FOR VIOLATIONS THEREOF.
Alagad dawa igwang arog kaining mga leyes asin jurisprudencia (Bayan, et al. v. Ermita, GR Nos. 169838, 169848) na gikan pa sa pagmidbid mismo kan Konstitusyon, may mga pang-gigipit na giniguibo an PNP-Naga, na may pagtugot an LGU Naga, ngaring ma pugolan o ma limitaran an derechos kan mga namamanwaan. Primero, dae tinawan nin permit an mga organisasyon na gamiton an ano man na plaza sa Naga sa Pebrero 25. Pati an Plaza Quince Martires, na designadong “Freedom Park” kan Ordinance No. 2006-014, dae tinugot kan ciudad maski ngani sabi sa BP Blg. 880 dae man kaipuhan nin permit kundi “notice” lang na itatao sa ciudad kun an public assembly guigibohon sa sarong “Freedom Park.” Kan nagtabang man kuta an sarong konsehal, sinabihan siya na pwede man daa gamiton an kabanga kan Plaza Rizal asin an kabanga man sa pulis. Makangirit man ining suwestyon kan ciudad. Dae man pwedeng sarabay an programa lalo na kun may sound systems na gamit. Pano na magkakadarangugan kayan? Saka an presenya kan mga pulis sa mga mass assemblies dae tinutugot kan BP Blg. 880 sa laog nin distanciang sanggatos (100) metros, afuera kun igwang kariribokan na mangyari.
Dapat mapasabot sa kapulisan kan Naga na an mga public plaza, orog na an klasipikadong “Freedom Park,” bako yan para saindo o sa gobyerno kundi para iyan sa mga tawo, o sa mga kahimanwa. Bilang mga pulis, puede man nindo gamiton an public plaza para sa mga saindong aktibidades, alagad kun may conflict sa pag schedule, an may prayoridad, o an dapat enoton asin tawan nin pabor, iyo an tawo, bako kamo.
An maka-turotreste kaini, ta dae pa ini nangyari sa Naga dawa sa panahon o sa mga huring taon kan martial law o diktadurya ni Marcos. Mayo nag kusog boot kaidto na suplihon an mga taga Naga na mag asyerto kan saindang mga derechos. Ngunyan lugod na nakabalik na kita suboot sa demokrasya, yaon na man ining PNP-Naga, na dae man lamang sawayon kan mga opisyales kan ciudad, na iyo na lugod an mapugol asin malimitar kan siring na mga derechos nin mga namamanwaan. Kita na mga taga Naga, dae kita magtugot sa siring na gibong maindata.
Sa mga kadahilanan na nabanggit, samuyang makusog na kinokondena an PNP-Naga asin LGU Naga sa pairarom alagad “not-too-subtle” na mga lakdang na nagbabalgar sa konstitusyonal na derechos kan mga tawo. Kami nag-aapelar na baklion ninda an maraot na gawi na ini. Guiguibuhon mi an gabos na legal na lakdang para dae na ma-otro an arog kaini, kabali na kun kina-kaipohan an pagplantar nin mga kaso sa gabos na dapat kasohan.
Naga City, “An Puso nin Bikol,” 20 Pebrero 2024.
Comentários