Papasyon Sa Harong

Mana-mana nin familya an Pabasa o mas bisto sa apod na Papasyon, sarong tradisyon relihiyoso nin mga Pilipino tuyong panahon nin Holy Week. Kadaklan sa familya nag kaka igua nin Papasyon na minapoon sa paglaog sana kan “Ash Wednesday” sagkod sa aldao nin simana santa. Marhay na lang ta igua pang napapaki ulayan na mga para pasyon o mga parabasa na hale pa sa mga baryo. Sinda pig babayaran kan familya para magkanta kan bibliya sa laog nin haros dose oras, maski turongka na sige pa an saindang kanta basta pirme sanang iguang kape o salabat sa lamesa. Minsan iguang pig bansagan sa Baryo nin “Hade nin Papasyon” ini mayong iba kundi Lino, sarong gurang na soltero na ang nguso pig pangidam sa sarong damulag ta kaya kaining hamilon an sarong plangganang puesto sa lamesa kan nag papapasyon. Si Lino, makusog an pamarong kan dungo arog kan pamarong nin sarong usa ta naaraman kaini kun yaon sain an harong na igung papasyon maski an distancia kilometro. Oras na masinghot ni Lino an familya na iguang pabasa, tolos ining minasakay sa pamaba tanganing mag ali-aligid sa palibot kan papasyon ta pig hahalat an libreng pamahaw, pangodto asin pamanggi. Ultimong an perang parabasa, nakaka nood mag rimong rimong nin raway sa pagka suya ki Lino ta iyo pa daa an naiinot sainda mag higop nin mainiton na tsokolate hale sa pigtunaw na tableya nin kakaw, naiinot pa si Lino, sa pagluwag nin bihon, maloto, ibos, asin pan legzpi. Sa pangodtohan, si Lino an naiinot mag luwag nin maloto asin ginisang upo na may prinitos na talosog. Kaya iguang familya an nakanood mag luto nin ginaga na sanang langka asin ogob para iyo an ipahamil ki Lino asin idtong mga pecadillo na karpa asin chopsoy iyo an iluluwag sa mga para basa. Nagigiromdoman ko si Lolo Inggo kan samuyang familya, iyo an bantog kaidto na saro marhay mag handa kun igua sinda nin papasyon. An dakulang harong ni Lolo Inggo haros pano nin mga para du’la o para pakikakan asin kuntento sa mga kakanon arog kan sotanghon, mga dekolor na puto asin mainit na tsokolate. Sarong aldao antes kan papasyon, pig kakaraskotso na an sarong planggana nin ibos na pig luluto sa mga dekantong lata sa darakulang talohong. An sabi kan sakuyang mga ninuno, kaya magarbo si Lolo Inggo maghanda nin mga kakanon sa panahon nin kamahalatan ta marhay an engreso sa karneceria sa sentro kan Naga. Kaidto kaya, uso na marhay an kasabihan na kun an sarong familya na igua nin karneceria, sarong familya na marhay an buhay asin makuarta. Pero nakakamundo na kan taon 1988, si Lolo Inggo nagadan sa makuring pagtios ta naputulan ini nin hinangos mantang nagtitinda nin kandila sa may hagyanan kan simbahan kan San Francisco. Si Lolo Inggo, iguang iwinalat na istorya sa saiyang mga makuapo, ini an manonongod sa sarong kumander na hapones kan pamahon nin giyera. Dai gabos na soldados hapones maisog ta si General Kobayashi na iyo an kumander sa Naga asin may barracks sa escuelahan kan Santa Cruz ta nagdulag sa Ateneo kan ini pagpara paturonan nin bomba kan eroplano kan mga kano iyo an maboot asin mainamigo sa mga sibilyan. Si General Kobayashi, nakiki istorya ki Lolo Inggo kaya saiyang naaraman na igua idtong aking babae na nawalat sa Japan asin naoogma na makikawat sa mga aking babae na an harong harani sa saindang Barracks. Si General Kobayashi daa kaya sarong katoliko ta ini nag sisimba sa katedral tuyong aldao nin Domingo. Magpoon kaidto naputol na an tradisyon kan familya para sa Papasyon. Sa maabot na Mierkoles Santo sa Abril 5, iyo an papasyon ni amigong Ed de la Rosa, dating radio announcer kan DWRN asin naka base sa Los Angeles Calfornia. Kaipuhan ninda Ed asin Aida de la Rosa na magbalikbayan tanganing mag attender sa tiripon nin familya asin sa saindang papasyon diyan sa Tibgao Canaman.