Pataratara

Ini an sakong pataratara sa librong bibilogon ko huli sa maogmang paki-ulay kan sakong mga amigo na nagtutubod kan sakong malinaw na pagiromdom kan manlaenlaen na bagay sa satong rona kabali na an vida politica, media profession o midya-midya sabi ngani ni Vic Nierva asin an estorya kan Sarong Banggi, an pinaka-dakulang organisasyon sa Pilipinas asin sa kinaban.

An pinapasalamatan ko an inspirasyon asin maogmang paki-ulay kaya ako nakumbinsir na gibohon an librong ini iyo an mismong Publisher asin sakuyang partner sa Bicol Mail, (may saderi kan Gold Print), “The Only Regional Newspaper”, si Vic Nierva, parasurat, deBuhista, experto sa Bikol asin pamayo kan grupo nin mga Bikolistang parasurat na “Magbikol Kita”, si Frank Peṅones Jr. alyas FPJ, bistadong parasurat asin maestro pintor, makata kan Rinconada asin Kabikolan, Professor Tito Valiente kan Ateneo de Naga University, nangengenot na English columnist kan Bicol Mail, idtong depuntong Ruben F. Babar kan Bikol Reporter, depuntong Enteng Barbosa, an mga amigo kong Emil Saavedra asin Rudy Baldemor, Dr. Danny M. Gerona Ph.D. asin iba pa na dai na nag-ontok na magpagiromdom kan proyektong ini.

An gamit kong tataramon iyo an Regional Bikol na nakabase sa Naga na minsan may halong Rinconada, Bikol Daet, Legazpi-Tabaco, Sorsogon, Catandungan, asin an Bikol sa 3rd District kan Albay.

May halong English o Tagalog depende sa pangangaipo.

Naghagad ako nin pacencya/despensa sa sakong idolo asin katood na si Jose P. Obias na iyo an pinaka-eksperto sa purong Bikol na gamit pa poon pa kan panahon ni Magellan mga 500 na taon na naka-agui.

An Bikol ko bako lang hali sa Bikol Mother Tongue na pigtukdo samuya kan ako nasa elementarya arog kan bayong, asin bunay, buda, dugui.

Bikol sa kanto, Bikol sa tinampo, Bikol sa laog kan harong.

Politika na naguimatan ko poon dekada 60,70, 80, 90 sagkod ngonyan na mga ngonyan.

Duwa sana an opisyal na partido political kan panahon, Nacionalista saka Liberal. Kun igwa man nagsasarosaderi an apod Independent Party o idtong Progressive Party ni Raul S. Manglapus asin Grand Alliance ni Manuel P. Manahan.

Naguiguiromduman ko an mga pulyetos asin papelitos na winawalat sa samong harong kan mga kandidato asin mga parakampanyanna may pangaran Sabido para senador, Juan F. Triviṅo para gobernador, Apolonio G. Malenesa para gobernador, Munding Cea para senador etc. etc., may mga retrato, simple an papel, an kolor black and white sana.

An dai ko malingawan an pag-ulay sa sakong ama na nagkandidatong konsehal sa samuyang banwaan sa linyada kan Partido Liberal. Habo an sakuyang ina kaya sinadol an sakuyang ama na maglaog na sa kubong ta maturog na. Saka ta dai pa naghali an sakong panugangan na iyo an hepe kan partido asin kandidato para alkalde kaya ini luminaog man sa kubong tanganing kumbinsiron an mag-agom. Siyempre sa siring na kamugtakan an simbag kan duwa “Iyo na po”.

Ako mismo kan kaulayon kan sakong panugangan na magkandidato kan 1980 para alkalde na ngingiriil an sakuyang agom ta habo niyang mag-arog ako ki ama niya na dahil sa politika mayong panahon sa pamilya.

Kundi kan magtogot si panugangan na babae mayong maginibo si misis.

Sabi daa kaya ni Gobernor Felix O. Alfelor Sr., pakandidatohon mo ngaya padi an saimong manugang ta mas popular pa yan sako maski ako nag-gobernador na ta siya taga radyo popular sagkod sa Iriga asin enterong Rinconada.

Nagsurog pa man si Vice Gobernador Jose Velarde kaidto na iyo an nagdara sako ki Assemblyman Noli P. Fuentebella, ki Titoy Villafuerte asin sa saiyang tugang na si Assemblyman/Trade Minister Luis R. Villafuerte.

Diyan nagpoon an sakuyang vida politika.

Nag-agui sa pig-aapod na baptism of fire.

Inaguihan an gabos na intrigas, kaputikan, buladas, mga pangako nin proyekto asin programa na mayo man kaseguraduhan. Apuera kan jueteng asin burulang na rayaon sa pili sanang kamot.

An primerong libro kong ini matukar nin politika poon dekada 60 sagkod sa panahon na ini na oso na an dinastiya o monarkiya.