Rizal’s Ultimo Adios

As we write this column this December 30, the whole nation is celebrating the death anniversary of our national hero Dr. Jose P. Rizal which unfortunately according to one broadcast media personality has mistakenly been dubbed as Rizal’s birthday on social media. So that our new generation may be conscious of the significance of this day, we are printing herewith some passages from Rizal’s’ poem in our national language (Tagalog) as translated by poet Jose Gatmaitan, to with:

“Paalam sa sintang lupang tinubuan,

bayang masagana sa init at araw

Edeng maligayang sa ami’y pumanaw

at perlas ng dagat sa dakong Silangan.

Inihandog ko ng ganap na tuwa

sa iyo yaring buhay na lanta na’t aba

naging dakila ma’y iaalay rin nga

kung dahil sa iyong ikatitimawa;

Ang nanga sa digmaan dumog sa paglaban

handog din sayo ang kanilang buhay

hirap ay di pansin at di gunamgunam

ang paka parool o pagtatagumpay;

Bibitaya’t madlang mabangis sa sakit

o pakikibakang lubhang mapanganib

pawang titiisin kung ito ang nais

nang baya’t tahanang pinakaiibig;

Ako’y mamamatay ngayong minamalas

ang kulay ng langit na nanganganinag

Ibinababalang araw ay sisikat,

sa kabila niyang mapangalaw na ulap;

Kung dugo ng iyong kinakailangan

sa ika didilag ng iyong pagsilang,

dugo ko’y ibobo’t sa isa man lamang

nang gumigiti sinag ay kuminang;

Ang mga nasa ko mula ng magkaisip

magpahanggang ngayong maganap ang bait

na ikaw’y makitang hiyas na marikit

sa dagat Silangan na nakaliligid.

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

Paalam na ako, magulamg, kapatid,

bahigi ng puso’t unang nakaniig

ipagpapasalamat ang aking pag-alis

sa buhay na ito lagi ng ligalig;

Paalam na liyag, tanging kaulayaw

taga ibang lupa aking katuwaan;

paalam na sa iyo mga minamahal;

mamatay ay ganap na katuwaan.”

The poem consist of eighteen (18) stanzas but we just cannot reproduce them all. Be that as it may, at this point in our history, we need to revisit the great Filipino values which our national hero tried to inculcate in our national consciousness, and much more, pass these values on to the new generation. It is my hope that through this poem penned by the hero himself, these values may stir something in our hearts .

QUOTATION OF THE WEEK

“THE PRESENT IS NEVER OUR GOAL. THE PAST AND PRESENT ARE OUR MEANS; THE FUTURE ALONE IS OUR GOAL.”

BLAISE PASCAL

FOR OUR WORD OF LIFE:

“HE WHO KEEPS THE LAW CONTROLS HIS IMPULSES; HE WHO IS PERFECT IN FEAR OF THE LORD HAS WISDOM.”

SIRACH 22:11