Tubig pa more!
Apuera kan Milaor asin Metro Naga, an gabos na water districts sa Bikol asin ibang parte kan nasyon dapat an enot na konsiderasyon iyo kun saen maghahale an tubig na inomon.
Sa Metro Naga nakasali an Gainza, Camaligan, Canaman, Magarao asin Bombon an tubig hale pa sa halangkaw na parte kan Pili, sa irarom kan kadagaan kan ciudad nin Naga asin kadagaan kan lambang banwaan.
An problema lang ta an Metro Naga Water District kontrolado kan liderato kan ciudad sana na iyo an nagnunumbra kan mga sectoral directors kan miyembros kan junta directiva. Dae representado an kada banwaan ta iyo daa yan an pagboot kan Local Water Utilities Administration o LWUA.
Problema lang ta nalaogan nin politika kan mga opisyales asin politikos kan ciudad, entre kan bago asin lumang administrasyon, iwal sa pag-sarậ kan tubig hale sa Naga River na ecoconvertir na maguin inomon na tubig bako lang kan mga taga-Naga kundi kan gabos na konsumidores sa enterong nasasakupan na banwaan.
Sa totoo lang mayo man konsultasyon sa mga miyembros consumidores kundi sa mga kababaihan, negosyante, propesyonal asin iba pang sektores na representado sa junta.
An enot na konsiderasyon iyo an pighahalean kan tubig kun ini bastante pa lalo na ngonyan na tig-init asin may nagdadangadang na El Niήo phenomenon sa maabot na duwang taon.
An soboot kurapsiyon asin iba pang anomaliya sa laog kan junta asin manihamento. Igilid ngona an mga isyu na may halong politika, an importante bako kun kiisay an general manager, chairman of the board na gusto kan City Hall kundi an bastanteng suplay na inomon na tubig para sa kagabsan.
Sa banwaan na Milaor, an pinaka-kontrobersyal na banwaan kun tubig an pag-oorolayan--- inomon, panlaba, pangkarigos, panlinig awto asin panhugas nin gabos na bagay, an pigngangalas kan mga resedente kan banwaan asin kan mga nagmamasid iyo ta apesar na an poblacion kan Milaor ( 13ng barangay ) problemado sa tubig ta an saindang inomon pigbabakal sa Naga pero an suplay nin tubig hale sa water district hale sa irarom kan kadaagan kan poblacion, hale sa salog asin sulong an lokal na suplay nin tubig kulang asin maati.
An banwaan kataid an munisipyo kan San Fernando pig-apod Milaor o Maylaud ta garo laud kahiwas an tubig kun may bagyo asin baha. Pero susog sa kasabihan sa tataramon na English (“water everywhere but not a drop to drink” o palibot nin tubig pero mayong inomon ).
Antes kan EDSA Revolution talagang mayong tubig an Milaor, mayo pang kuryente kadto, poro sana tubig baha kun baha alagad mayaman sa sira na hale sa tabang siring kan talusog, carpa, puyo, hito, mirapina etcetera. Pero mayong reklamo an mga tao kadto ta didikit pa an populasyon.
An mga marhay lang na tubig inomon hale sa gripo na nakatugdok sa Del Rosario, Sto. Domingo, Borongborongan, San Miguel asin Alimbuyog. An tubig sa Amparado, San Vicente, San Jose, Lipot, Tarusanan, Flordeliz asin Balagbag talagang maati, madarag asin maaskad garo hale sa San Miguel Bay. Pati an nilabhan na mga bado madarag. An nagparigos na maitom lalong mina-itom. Arog kaiyan ka-triste an kamugtakan kan tubig Milaor kadto.
Pakatapos kan EDSA Revolution pakahuring parte kan dekada 80 nagpoon makipag-negosyar an munisipyo kan Milaor sa MNWD.
Enot dae kaya kan LGU ta mahal an magpatugdok nin tobo haling Naga pasiring Milaor ( 1M) alagad luway-luway an mga alkalde naghimo nin paagui na makatarakod nin tobo sa poblacion barangay.
Nagkomple an mga tao na magbayad singil sa tubig bulan-bulan. An munisipyo naka-utang nin milyones, nag-organisar nin sadering water district na nag-operar man tulos-tulos pero an mga tao dae naguin kontento sa serbisyo.
An presenteng administrasyon na kuta na gustong makipag-konektar sa ciudad nin Naga, nakipag-ulay logod sa pribadong kompaniya bastang an koleksyon maagui sa kaha kan munisipyo asin an mga trahabador mga lokal na empleyado.
Alagad ngonyan raot-raot man guiraray kun minsan sarong semana minapondo kaya an mga taga-Milaor paha sa inomon na tubig, mayong labar o karigos, iba an parong asin permi nang anggot o hinanakit sa gobyerno lokal.
Saro na solusyon kan problemang ini iyo na magkua nin inomon na tubig an poblacion hale sa ibong o balyong salog na may pitong darakulang barangay asin masiram na tubig arog kan San Antonio, Capucnasan asin Cabugao.
An problema lang ta si mga hugakon magpatugdok gripo sa mga barangay kan balyong salog nagkukua logod nin tubig sa Pili, nagbabayad sa singil bulan-bulan.
Garo masyadong dakula an pride kan kababan na poblacion hale sa kalangkawan na parte kan ibong na salog.
Tibaad kaya may mag-intriga na duman na logod sa ibong an poblacion asin duman itugdok an munisipyo kan banwaan.
Mientras tanto tubig talaga an problema sa Milaor ngonyan na mga ngonyan. Abot daw nuarin?